BIA TRẠNG TRÌNH NGUYỄN BỈNH KHIÊM, THẬT HAY GIẢ?
Sau khi phát hiện, hai tấm bia được mang về gia đình nhà ông Nguyễn Văn Sỹ và bà Đặng Thị Thư trước khi bàn giao cho UBND xã Kiến Thiết - Ảnh: TIẾN THẮNG
Bia Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm thật hay giả?
Tuổi trẻ
18/05/2018 14:55 GMT+7
TTO - Hai bia đá khắc chữ Nho, được cho là có nội dung liên quan đến mộ chí của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đang được dư luận đặt câu hỏi về tính xác thực của chúng.
Làm cầu mới, vứt bỏ bia đá cổ
Trả bia đá Đông Gia kiều về vị trí cũ
Ngày 17-5, đoàn công tác do ông Lại Đình Ngọc, phó giám đốc Sở Văn hóa - thể thao Hải Phòng, làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc tại UBND xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng để nắm lại thông tin về hai bia đá mà đơn vị này tiếp nhận từ ngày 7-5.
Ông Vũ Ngọc Ngưng - chủ tịch UBND xã Kiến Thiết - cho biết xã vẫn đang niêm phong và bảo vệ cẩn thận hai tấm bia đá được một nhóm nghiên cứu phát hiện trong quá trình khảo sát tại khu vực bờ sông Thái Bình, thuộc thôn Thanh Trì.
Ông Vũ Ngọc Ngưng - chủ tịch UBND xã Kiến Thiết - cho biết xã vẫn đang niêm phong và bảo vệ cẩn thận hai tấm bia đá được một nhóm nghiên cứu phát hiện trong quá trình khảo sát tại khu vực bờ sông Thái Bình, thuộc thôn Thanh Trì.
Trước đó, theo lời kể của nhóm khảo sát, nhóm phát hiện một bia đá ở bờ đầm và một bia đá dưới lòng sông, thuộc khu vực đầm nuôi rươi của vợ chồng ông Nguyễn Văn Sỹ và bà Đặng Thị Thư.
Hai tấm bia đá này có chiều cao khoảng 40cm, ngang 30cm và dày 7cm. Sau khi xem qua hình ảnh hai bia đá, một số người biết chữ Hán Nôm nhận định nội dung trên tấm bia có liên quan đến mộ chí Trạng TrìnhNguyễn Bỉnh Khiêm.
Ông Phạm Văn Hải, trưởng Phòng văn hóa - thông tin huyện Tiên Lãng, cũng cho hay huyện có nhờ cụ Bùi Lân (97 tuổi, người chuyên dịch các văn tự, bia đá cổ) dịch chữ trên hai tấm bia và cụ Lân cho biết những chữ khắc trên bia liên quan đến mộ chí Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Trong khi đó, trên trang cá nhân của mình, nhà nghiên cứu Đặng Văn Sinh bày tỏ nghi ngờ đây là bia giả sau khi xem loạt ảnh chụp cận cảnh các mặt hai tấm bia.
Nêu ra các chuẩn mực của văn bia xưa và những sai sót về Hán văn ở văn bia này, ông Sinh cho rằng: "Căn cứ vào hiện vật, chẳng cần có chuyên môn sâu, bằng mắt thường cũng thấy rõ trán bia méo mó, còn hoa văn trang trí xộc xệch bằng những nét khắc cẩu thả, chứng tỏ người chế tác tay nghề kém...
Đây không phải bia cổ, mà có vẻ như là bia ngụy tạo với những dòng chữ viết kiểu giun dế, nét khắc tùy tiện, nông choèn, khuôn chữ không thống nhất và nhất là dùng sai chữ Hán và cấu trúc ngữ pháp, dù những người tạo ra nó đã khá tinh vi trong việc lịch sử hóa hiện vật".
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Nguyễn Văn Vịnh - nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu xã hội và phát triển - cho biết nhóm nghiên cứu tìm kiếm văn bia chỉ có ba người, do ông đứng đầu và tham gia trực tiếp từ đầu đến cuối.
"Chúng tôi là nhóm nghiên cứu độc lập. Việc tìm thấy văn bia là có thật nhưng đây mới chỉ là những phát hiện ban đầu, nên cần phải trải qua những giai đoạn xác định được niên đại, kiểm tra xem đó là bia thật hay bia giả. Sau đó, phải phục hồi được bia theo những quy trình của văn bia, phải có hội đồng dịch văn bia. Những quyết định tiếp theo thuộc về thành phố Hải Phòng. Vậy nên tôi không có ý kiến thêm nào nữa" - ông Vịnh nêu quan điểm về các ý kiến gần đây bàn luận về văn bia mới được tìm thấy.
Hai tấm bia đá này có chiều cao khoảng 40cm, ngang 30cm và dày 7cm. Sau khi xem qua hình ảnh hai bia đá, một số người biết chữ Hán Nôm nhận định nội dung trên tấm bia có liên quan đến mộ chí Trạng TrìnhNguyễn Bỉnh Khiêm.
Ông Phạm Văn Hải, trưởng Phòng văn hóa - thông tin huyện Tiên Lãng, cũng cho hay huyện có nhờ cụ Bùi Lân (97 tuổi, người chuyên dịch các văn tự, bia đá cổ) dịch chữ trên hai tấm bia và cụ Lân cho biết những chữ khắc trên bia liên quan đến mộ chí Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Trong khi đó, trên trang cá nhân của mình, nhà nghiên cứu Đặng Văn Sinh bày tỏ nghi ngờ đây là bia giả sau khi xem loạt ảnh chụp cận cảnh các mặt hai tấm bia.
Nêu ra các chuẩn mực của văn bia xưa và những sai sót về Hán văn ở văn bia này, ông Sinh cho rằng: "Căn cứ vào hiện vật, chẳng cần có chuyên môn sâu, bằng mắt thường cũng thấy rõ trán bia méo mó, còn hoa văn trang trí xộc xệch bằng những nét khắc cẩu thả, chứng tỏ người chế tác tay nghề kém...
Đây không phải bia cổ, mà có vẻ như là bia ngụy tạo với những dòng chữ viết kiểu giun dế, nét khắc tùy tiện, nông choèn, khuôn chữ không thống nhất và nhất là dùng sai chữ Hán và cấu trúc ngữ pháp, dù những người tạo ra nó đã khá tinh vi trong việc lịch sử hóa hiện vật".
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Nguyễn Văn Vịnh - nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu xã hội và phát triển - cho biết nhóm nghiên cứu tìm kiếm văn bia chỉ có ba người, do ông đứng đầu và tham gia trực tiếp từ đầu đến cuối.
"Chúng tôi là nhóm nghiên cứu độc lập. Việc tìm thấy văn bia là có thật nhưng đây mới chỉ là những phát hiện ban đầu, nên cần phải trải qua những giai đoạn xác định được niên đại, kiểm tra xem đó là bia thật hay bia giả. Sau đó, phải phục hồi được bia theo những quy trình của văn bia, phải có hội đồng dịch văn bia. Những quyết định tiếp theo thuộc về thành phố Hải Phòng. Vậy nên tôi không có ý kiến thêm nào nữa" - ông Vịnh nêu quan điểm về các ý kiến gần đây bàn luận về văn bia mới được tìm thấy.
TIẾN THẮNG - V.V.TUÂN
5 nhận xét :