KÍ SỰ XUÂN TÂY BẮC 2014

Giám đốc: Nguyễn Công Điểm, tác giả: Bên phải

Thành phố Hà Giang 07/01 Giáp ngọ

KÍ SỰ XUÂN TÂY BẮC

Nguyễn Đào trường

           Thiên nhiên ưu đãi cho con người, cảnh vật môt mùa xuân Giáp Ngọ dịu dàng êm đềm đẹp đẽ, bởi thời tiết mát mẻ, không mưa dầm dề, đường sá lép nhép ướt át, gió bắc hun hút lạnh thấu xương, không nắng gay gắt bụi bặm, người đổ mồ hôi, nơi nơi, chốn chốn đều có vẻ thỏa mãn, bằng lòng với tiết xuân năm nay trời ban tặng. Để tận hưởng thú vui xuân "Đường trần ta lại rong chơi, vui thêm bước nữa buồn thôi trở về".

           Đón mùa xuân tươi vui phồn thịnh hoa thơm, trái ngọt, vật chất khá dồi dào, tấp nập rộn rã ngay trên đất Hà Thành là hạnh phúc lắm rồi, nhưng để cải thiên, mở rộng tầm nhìn thấy người, thấy ta, thấy mùa xuân bao la của trời đất nước non. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên"ĐẠI DƯƠNG" do ông Nguyễn Công Điểm làm giám đốc, đã tổ chức cho cán bộ, nhân viên trong công ty một cuộc du xuân thật thú vị, bổ ích, ngoài những thành viên chính thức, công ty còn mở lòng mời một số thân nhân cao tuổi cùng chung vui. Đoàn chúng tôi xuất phát từ Võng Thị Hà Nội lúc 8 giờ ngày 5/2 nhằm ngày 4 tháng giêng Giáp Ngọ, trở về 20 giờ ngày 11/2. Với cung đường phía Tây Bắc, một phần cung Đông Bắc ngót nghét hai ngàn cây số  chỉ trong vòng tuần lề, đêm nghỉ ngày đi thật là một cuộc du xuân thần tốc. Gọi thần tốc cho vui chứ thực tế đoàn cũng tham quan đủ những nơi trọng điểm như lịch trình vạch trước. Điểm đầu tiên chúng tôi nhắm tới là nhà máy thủy điện Hòa Bình, rất may mắn đến đây gặp hướng dân viên du lịch là người đồng hương vả lại có thêm hình ảnh"Bác đang cùng chúng cháu hành quân" nên có sự ưu ái vui vẻ tận tình, chỉ trong khoảng 3 tiếng đồng hồ chúng tôi được tham quan hầu như gần hết các điểm cần thiết trong nhà máy, từ phòng điều hành, các tổ máy nổi, xuống hầm sâu nơi các tổ máy chìm hoạt động mới ngỡ ngàng, sự vĩ đại về trí tuệ, thông minh tài giỏi của con người. Tổng số đường hầm được đào ngầm trong lòng núi có chiều dài tới 20 km, trung bình rộng 10m, cao 10m có những chỗ rộng 30m, cao 30m xe ô tô vận tải cỡ lớn vẫn chạy thông trong đường hầm từ nơi này đến nơi khác. Chúng ta đã tốn không biết bao nhiêu tiền của, công sức, chất xám kể cả máu làm lên dòng điện sáng liên tục 25 năm qua và còn tỏa sáng cho muôn đời sau. Cả đoàn đến thắp hương, cung kính vái lậy nơi đài tưởng niệm 180 người từ công nhân đến kỹ sư người Việt, người Nga đã vì nguồn điện cho nhân dân Việt Nam, cho cuộc sống muôn người mà hy sinh tính mạng bản thân, lòng chúng tôi không khỏi xúc động bùi ngùi xa xót, trong sự hưởng thụ của chúng ta còn có phần máu thịt của người đã khuất. Thăm đập ngăn nước, cửa xả lũ, khối bê tông có cất bức thư của hai chính phủ Nga, Việt, hẹn 100 năm sau mới cho phép mở, lúc đó không biết điều gì xảy ra. Nên tác giả viết bài thơ:

"BỨC THƯ THẾ KỈ Ở SÔNG ĐÀ"

Chung tình kết khối bê tông,

 Lưu tình thả một đáy sông muôn đời,

 Một trơ mưa nắng giữa trời,

 Hỏi trăm năm lẻ ai người mở xem,

 Nghĩa tình Xô Việt anh em,

 Để còn nói mất chê khen khác thời,

 Chim về phương bắc xa vời,

 Còn đây điện sóng đầy vơi Sông Đà.

 13 giờ mọi người thấm mệt cũng vừa kết thúc các điểm tham quan thủy điện Sông Đà, đoàn đến nhà hàng "Vua cá Sông Đà" thành phố Hòa Bình để thưởng thức món đặc sản của vùng sông nước miền rừng núi thủy điện này, chúng tôi chỉ gọi có một món duy nhất lẩu cá "Song" vùng hồ Sông Đà, quả thật danh bất hư truyền, ăn rất ngon miệng, phần vì vật lạ, phần vì kiến bò bụng đã lâu, lại uống với rượu whisky của công ty mang theo, trò chuyện râm ran, ồn ào vui vẻ. 14 gời rời Hòa Bình trên đường đi Sơn La, dọc Quốc Lộ 6 qua các huyện Mộc Châu, Yên Châu, Mai Sơn hai bên đường bạt ngàn vườn mơ nở trắng xóa, đây đó chen lẫn vườn đào hồng rực, nắng xuân dìu dịu, tiết xuân ấm áp nhẹ nhàng làm ta thấy khoan khoái trong lòng, ai cũng muốn dừng lại chớp vài kiểu ảnh, tận hưởng hương mơ, hương xuân đầu mùa. Tối ăn nghỉ khách sạn công đoàn tỉnh Sơn La, mới mùng 4 tết nên ở đâu đấy vẫn mang đậm không khí hừng hừng mùa xuân. Công đoàn nhà nghỉ mời các văn nghệ sỹ Sơn La, tổ chức giao lưu văn nghệ múa hát giao duyên, nhảy sạp điệu múa tượng trưng cho nét văn hóa vùng Tây Bắc, đoàn chúng tôi cũng góp vui với nhà nghỉ công đoàn, hai cháu Nguyễn Thị Sinh 25 tuổi, Nguyễn Công Thành 11 tuổi lên sân khấu múa hát nhảy sạp cùng các đoàn văn nghệ khác, cuộc giao lưu trở lên sôi động thú vị, tình cảm gần gũi chan hòa lây lan thân mật. Sáng mùng 5 tết chúng tôi thăm khu di tích nhà ngục Sơn La. Nhà ngục Sơn La người Pháp xây từ năm 1908 trên đỉnh đồi Khau Cả trung tâm thành phố, với diện tích 500m2 lúc đầu giam cầm tù nhân thường phạm, năm 1942 người pháp cải tạo mở rộng tới 1700m2, đứng trên đỉnh đồi Khau Cả ta có thể quan sát toàn cảnh thành phố Sơn La, nơi nhà ngục thực dân Pháp giam giữ các Lãnh Tụ, chiến sỹ cách mạng Việt Nam, các ông Tô Hiệu, Lê Duẩn, Nguyễn Lương Bằng, Trần Độ, Xuân Thủy, Lê Đức Thọ… Có đến tận chỗ mục sở thị những gì di tích đang bảo tồn mới thấy hết sự hi sinh cao cả, chịu đựng kiên cường bất khuất của những chiễn sỹ cách mạng chỉ một mục đích giành độc lập cho dân tộc Việt. Sau đó đoàn thăm thủy điện Sơn La. Hơn 30 cây số mới tới gần chân đập, nhưng vì toàn bộ hạng mục công trình chưa hoàn tất, nên chưa có mục đích phục vụ thăm quan. Đề biển cấm, chúng tôi chỉ còn biết kính nhi viễn chi nghĩa là (Đứng xa mà nhìn) ngắm toàn cảnh núi non hùng vĩ, vách đá dựng đứng, đường sá ngoằn nghèo men theo chân núi như rắn lượn, hun hút sông sâu, ngăn ngắt nước xanh, con đập bê tông ngăn nước khổng lồ chặn ngang dòng Sông Đà kì vĩ, các cửa xả lũ như những con sông nhỏ trong thân đập tuôn ra mỗi khi thượng nguồn quá tải. Sang phía tây thăm Điện Biên, cánh đồng Mường Thanh, Hầm Đờ Cát, đồi A1, tượng đài "Chiến Thắng". Một điều đáng phê phán là ở đây tượng đài được làm lại lần thứ hai mà chất lượng công trình chỗ nào cũng cần phải phá bỏ làm lại, trông lôm nhôm ghẻ lở, gớm ghiếc, đồng xanh hoen tỉ toàn thân tượng, cả khối tượng đài hàng ngàn tấn được pha trộn đúc bằng đồng phế liệu, lại bị những kẻ vô lương tâm, trộm cắp được giao trong trách đã rút ruột hàng 100 tấn đồng biến thành tiền để chia nhau, thật là gian dối trắng trợn không thể tha thứ. Cứ kéo dài tình trạng đồng xanh hoen rỉ trong thân tượng đùn ra, tới lúc nào đó tượng sẽ tự sụp đổ. Những ai có lương tri tận mắt chứng kiến đều không khỏi nhói lòng. Cảnh tượng trên gây xúc động, tác giả viết bài thơ

TƯỢNG ĐÀI CHIẾN THẮNG ĐIỆN BIÊN

Ngổn ngang xuân bát ngát trời,

Mơ như tuyết phủ trắng đồi Điện Biên.

Tượng đài"Chiến Thắng" ta lên,

Lẫy lừng thế giới vang rền núi sông

Rạng danh con cháu Lạc Hồng,

Mở trang sử thấy cha ông hiện về.

Ngước nhìn lòng dạ bộn bề

Được đây mất đó tái tê bao thời

Hiên ngang sừng sững giữa trời

Dãi dầu mưa nắng đầy vơi xa gần

Rỉ đồng xanh tượng hoen thân

Mỏi mòn năm tháng bần thần ngày qua

Tin đồn gió cuốn mây xa

Thực hư ai đã về qua tỏ tường.

           Trên đường sang Lai Châu qua bản Mường Lay, con dốc Sìn Hồ dài ngoằn nghèo lên thăm thẳm cao xe đè dốc, dốc đè mây không kém dốc Pha Đin bên Điện Biên, trong đoàn có ông Tống Vạn Thọ cựu đại tá hải quân, người giầu năng khiếu pha trò, gây cười thi thoảng kể câu chuyện tiếu lâm thời@ làm cả xe cười rũ rượi, vỡ ruột, chảy nước mắt quên cả đường dài dốc dác mệt mỏi.  cũng nên dành đôi chút nói về bản vùng cao đắc biệt. Bản này nằm phía bắc cách thành phố Điện Biên 102 km, giáp hai huyện Mường Tè, Sìn Hồ Lai Châu. Bản được quy hoạch mới theo tiêu chí vùng tái định cư hai bên bờ Sông Đà, nhà cửa liền san sát bằng nhau, đều tăm tắp, nhất loạt một kiểu 3 gian hai chái, nhà nào cũng có mảnh vườn làm rau xanh, trồng cây ăn quả lâu niên, đây dó nhô lên một vài công trình cao tầng điểm nhấn nổi bật cho toàn khu vực dáng công sở, nhà hàng, khách sạn, nhiều cây cầu bê tông dự ứng lực to, dài đẹp bắc qua sông đồng thời cũng là công trình trang trí cho cảnh quan thêm sinh động, làm phương tiện giao thương giữa các cư dân hai bờ, đa số nhà lợp bằng tấm tôn xanh, hòa với màu nước sông xanh, rừng cây xanh trông cả vùng bao la xanh mát mắt, những vạt núi cao rộng được bạt chéo san lấp mở rộng mặt bằng rất quyến rũ xao xuyến rung động lòng người, nhiều nhà được lợp bằng ngói đá, một loại vật liệu lợp cao cấp quý hiếm, đặc biệt vùng này mới có. Miền xuôi chỉ nhà hát lớn Hà Hội xưa kia mới lợp ngói đá do người Pháp kì công đưa tới, loại vật liệu lợp này khi nào cũng được coi là xa xỉ phẩm của đất Thăng Long. Nơi đây thiên nhiên ưu đãi cho Mường Lay đã mở rộng lòng Sông Đà thênh thang có quãng bề ngang rộng hàng cây số, nước trong xanh ngắt kéo dài hàng mấy chục cây số, hai bên triền sông trải rộng hành lang đất bằng phẳng màu mỡ thật là thú vị nơi thắng cảnh có một không hai, lí tưởng cho du khách gần xa đến thưởng ngoạn cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ ông trời đặc ân ban tặng cho vùng sơn cước Mường Lay.

MƯỜNG LAY

 Một lần ai đến Mường Lay,

 Thiên nhiên cảnh vật nơi đây khác thường,

 Vực sâu núi dựng mở đường,

 Sông xanh đất rộng bản mường định cư.

Buổi chiều trên đường Lai Châu - Sa Pa, tối ngủ khách sạn Hàm Rồng, ăn lẩu cá hồi, đi chợ tình Sa Pa, đây đó gặp một, hai… cô gái H' Mông lưng địu con nhỏ, có người còn có con lai, tay cầm ô dù dáng vẻ thạo đời, cảm xúc chợ tình tác giả viết bài thơ:

SA PA CHỢ TÌNH

Hoàng Liên Sơn ngút từng mây

Đầu xuân về lại nơi này tìm em

Phố phường cải họ thay tên

Cảnh xưa pha loãng thấp nền trời trong

Người Dao Đỏ bản H' Mông

Ngày mờ sương khói đêm đông chợ tình

Em giờ lưng địu con xinh

Tóc hoe da trắng mắt hình trời Âu

Khách đi chàm tím loang nhàu

Rừng xanh thui thủi xuối sâu âm thầm

Cầu Mây Thác Bạc xa gần

Tuyết sương buồn trắng mấy lần Sa Pa

Giá như ta chẳng về qua

Mắt mòn thấm đẫm cỏ hoa dốc chiếu.

Khách đi chàm tín loang nhàu

Rừng xanh thui thủi suối sâu âm thầm.

        Cả thành phố bé nhỏ như chìm ngập trong ánh đèn màu rực rỡ, từng dây, từng dẫy dài treo mắc trên các thân cây pơ mu cổ thụ, các cửa hàng cửa hiệu, nhà cao tầng, khách sạn, nhà hàng mọi ngõ ngách đường đi lối lại được trang trí đua chen đèn màu đủ kiểu, tắt sáng loằng ngoằng chói chang lạ mắt. Thành phố du lịch, khách quốc tế, người mọi miền đất nước đổ về đây đông, chiêm ngưỡng cảnh vật lạ vùng cao Sa Pa thưởng ngoạn mùa xuân dịu dàng đẹp đẽ, nhu cầu đời sống tăng đột xuất nên vật phẩm, hàng tiêu dùng cái gì cũng đắt đỏ. Hôm sau xem ruộng bậc thang mới thấy trí lực con người thật vô tận, chinh phục thiên nhiên, chinh phục đồi núi bắt thiên nhiên kiêu sa mà bướng bỉnh phải cúi đầu phục vụ lợi ích con người cả vùng bao la được căt khoanh, cắt khoanh từ chân đến đỉnh đồi tạo những thửa ruộng bậc thang chiều ngang chỉ độ hai sá bừa, chiều dài hết nửa vòng quả núi, cứ thế núi này tiếp núi kia làm thành cánh đồng cao ngút ngàn trên mây,  trên gió thắng cảnh kí lạ du khách qua đây được dịp thưởng thức không khỏi trầm trồ ngợi khen. Xuống Lào Cai thăm thành phố xem biên giới, chụp ảnh lưu niệm, đi chợ Bác Hà, rất tiếc không phải chợ phiên nên chẳng có gì để mua, mất toi 60 km ra vào dốc dác hơn một tiếng đồng hồ mỏi mệt, nhưng không thất vọng vì đã đến một điểm ngoài hành trình vạch trước.  Định hướng về tới thành phố Tuyên Quang nghỉ đêm. Sáng hôm sau sang Bắc Cạn thăm hồ Ba Bể. Giải lao dọc đường trời vừa nhá nhem tối, xem biển báo đề Tuyên Quang 70 km, xe chạy hơn tiếng đồng hồ lại thấy Tuyên Quang 95 km, Hà Giang 60 km, hóa ra chúng tôi đang đi giật lùi lái xe không quen đường, chạy đêm nên bị lạc đành nghỉ đêm thị trấn huyện Bắc Quang, ngày mai đổi hướng đi Hà Giang thăm cao nguyên đá Đồng Văn. Trong rủi có may, trong họa có phúc , giống 再翁失馬 "Tái Ông thất mã"(Tái Ông mất ngựa). Thế là chúng tôi toại nguyện, định không lên Hà Giang nhưng vì chạy đêm nhầm đường lại thành hay. Đến thành phố Hà Giang, để bảo đảm an toàn ông trưởng đoàn Nguyên Công Điểm quyết định đổi sang xe công ti du lịch Hà Giang, vì lái xe miền xuôi chưa từng chinh chiến đường đèo dốc Đồng Văn, tới thị trấn huyện Yên Minh nghỉ trưa. Chiều thăm nhà Vương Vua Mèo Vương Chính Đức thuộc xã Sà Pìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Cụ Vương Chính Đức bố đẻ ông Vương Chí Sình(Vương Chí Thành, tên được Bác Hồ đặt) đại biểu Quốc Hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa từ năm 1946 khóa I, II và liên tục sống giản di, thanh liêm ở số nhà ông mua 55 phố Hàng Đường Hà Nội. Tới khi qua đời năm 1962 thi hài ông được nhà nước đưa về an táng ở ngoại vi khu nhà Vương bây giờ, lăng mộ được viết bằng quốc ngữ hai câu Bác Hồ tặng khi ông còn công tác:"Tận trung báo quốc, bất thụ nô lệ". Nhà Vương là một công trình kiến trúc độc đáo, ngôi nhà làm theo lối chữ Vương trên lưng quả đồi nhỏ hình mai rùa, xung quanh các dẫy núi đá cao vút xanh thẫm bao bọc, kiểu dáng theo lối lâu đài của giới thượng lưu phong kiến Trung Hoa, toàn bằng loại gỗ quý hiếm, xung quanh được xây hai lớp tường thành bằng đá hộc, dầy từ o,60 - 1m, cao 3m lớp nọ cách lớp kia 5m rất kiên cố, có lỗ châu mai và nơi canh gác cẩn mật. Do các hiệp thợ tài hoa, khéo léo được tuyển chọn từ nhiều nơi, kể cả thợ người Tàu về làm ròng rã tám năm mới xong, các chân cột kê bằng đá điêu khắc hình quả anh túc(Thuốc phiện) mài nhẵn bóng, từ ngoài vào leo chín bậc đá mới tới chân tường bao, vào cổng đi chừng chín mét, lên bẩy bậc thềm mới bước vào cửa nhà. Trước cửa hai cột trụ đề đôi câu đối chữ Hán: (Có nhẽ người đời nay mới viết)家積善賢人出入, 門風流貴客往來 Phiên âm:"Gia tích thiện hiền nhân xuất nhập, Môn phong lưu quý khách vãng lai"Nghĩa Tạm dịch: Nhà di tích đẹp đông đi đến, Cửa thiện người hiền vẫn tới thăm.

          Trong nhà chính giữa nơi trang trọng nhất treo bức hoành phi sơn son thiếp vàng điêu khắc bốn chữ Hán, Vua triều Nguyễn phong Vua Mèo:边政可風

 Biên chính khả phong (Bức hoành đọc từ phải qua) nghĩa: Giữ vững biên cương. Trước sau, xung quang nhà trồng toàn một loại cây thông pơ mu tuổi cây chừng trên trăm năm, cây nào cũng to cỡ vòng tay người ôm không hết, cao vút xanh thẫm mát mắt, khu vườn trồng cây ăn quả như đào mận lê táo.

 Tức cảnh tôi viết bài thơ:

NHÀ VƯƠNG

Tấp nập xa gần ai đến thăm

Hiếu kì muốn tỏ việc trăm năm

Nhà Vương dầu dãi phơi ngày tháng

Vương Phủ phương nào lâu biệt tăm.

Bắt đầu từ "Cao nguyên đá Đồng Văn"  trải dài trên các huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, năm 2010 được thế giới công nhận"Công viên địa chất toàn cầu" tới đỉnh cột cờ Lũng Cú, Mèo vạc, Mã Pì Lèng toàn bộ cảnh quan khu vực này lởm chởm đá dựng đứng, vực sâu sông Nho Quế như xẻ đôi một bên là đỉnh Mã Pì Lèng, một bên là Sam Pun TQ. Cao nguyên đá Đồng Văn xưa người Pháp gọi là"Tượng đài địa chất". Trên đỉnh Mã Pì Lèng nhìn xuống sông Nho Quế chỉ thấy như một vệt xanh nhỏ ngoằn nghèo, nếu đi trên đỉnh núi xuống tới mép nước sông phải mất hơn một ngày. Đèo Mã Pì Lèng hiểm trở dài trên 20 km, vượt đỉnh Mã Pì Lèng độ cao 1.200m leo dốc cao chín khoanh. Trên con đường mang tên "Hạnh phúc" đi qua 3 xã Pải Lủng, Pả Vi, Xín Cài con đường hạnh phúc được thanh niên xung phong nhiều tỉnh miền xuôi lên làm từ(1959-1965) phải treo mình trên vách đá hiểm trở đục lấn từng li một, nhiều người đã hi sinh do đá rơi trúng đầu, đứt day treo mình, hay sốt rét ác tính. Khó chịu nổi với khí hậu khắc nghiệt vùng núi đá. Tôi viết bài thơ:

MÃ PÌ LÈNG

Pì Lèng ơi! Mã Pì lèng

Chín khoanh vượt dốc trèo lên đỉnh trời

Leo cao hoang tưởng đổi đời

Hóa ra ta vẫn là người chính ta.

Tài ù chồn bước mắt hoa

Thiên nhiên choáng ngợp gần xa tỏ tường

Mã Pì Lèng mấy yêu thương

Ngoằn nghèo dốc, nhớ con đường thẳng ngay.

         Tối ngủ khách sạn Khải Hoàn, xem phố cổ Đồng Văn, cả thị tấn này phần nhiều nhà cửa bám theo hai bên mặt đường Quốc lộ 4, quãng giữa thị trấn được gọi"Đường 3/2", ngoại trừ khu chợ và phố cổ chật hẹp bị bao bọc bởi núi đá cao vút. Phố cổ Đồng Văn được hình thành khá sớm, lúc đầu do một số người Mông, Tày, Lùng và có cả người Hoa bên Tàu dạt sang, nhà chia lô theo lối nhà ống, tường trình đất, khung xương bằng gỗ tốt, mái lợp ngói âm dương, phần nhiều quét giôn vàng trang trí, một số nhà khá giàu xây hai tầng bằng gạch đất nung trên 100 năm nay vẫn bền vững, đặc biệt duy nhất có quán cà phê phố cổ ngôi nhà hai tầng xây vuông  giữa có khoảng trống lấy ánh sáng gọi là giếng trời, các phòng khách uống cà phê bày bàn thấp, các tấm gỗ vuông vức, dầy dặn bào gọt nhắn bóng làm ghế khách ngồi, nghĩa là ngồi bệt như lối uống trà đạo Hàn Quốc, Nhật Bản, ai đã có dịp may mắn một lần nhâm nhi thưởng thức cà phê phố cổ Đồng Văn rất thú vị hắn không quên. Riêng khu chợ được xây từ những năm 20 của thế kỉ trước, 3 dẫy quán chợ rất to và dài hình chữ U nền lát đá, tường hồi, các cột trụ xây đá chắc chắn to khỏe, kèo xà gồ, rui mè bằng gỗ lim nghiến, mỗi dẫy quán rộng chừng 6m x 50m lợp ngói âm dương phẳng lỳ rêu phong, cổ kính nhuốm màu thời gian, rất ưa nhìn nay vẫn nguyên vẹn đẹp nổi trội không cần tu sửa. Chợ họp vào các ngày chủ nhật trong tháng, ngoài những sản vật của vùng núi cao như thổ cẩm, quần áo dân tộc may sẵn màu sắc xanh, đỏ, tím, vàng lòe loẹt, đây những gam màu phổ biến ưa thích của người vùng cao, nhất là quần áo phụ nữ còn được đính nhiều sợi kim tuyến, hạt cườm óng ánh gợi cảm, gà lợn, măng cây, măng củ, các cây củ quả làm thuốc Nam bày bán rất nhiều… Các chàng trai cô gái dân tộc thỏa thích tìm bạn tình, các ông bà đứng tuổi vào quán uống rượu, ăn thắng cố món đặc sản của dân vùng cao, chuyện trò ồn ào rôm rả. Phố cổ Đồng Văn bây giờ còn có cả người kinh Thái Bình, Nam Định…Buổi tối đoàn chúng tôi tổ chức đốt lửa trại ngay giữa sân chợ phố cổ Đồng Văn, múa hát đọc thơ, nhảy lửa cuộc vui đã lôi cuốn, thu hút được số người địa phương, khách nghỉ của các đoàn khác cùng tham dự. Cảm nhận sự hùng vĩ núi cao vực sâu của cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang tôi viết bài thơ:

CAO NGUYÊN ĐÁ ĐỒNG VĂN

Cao nguyên xám đá Đồng Văn

Trải dài hùng vĩ bao năm hiện về

Thấp cao sắc nhọn lưỡi lê

Chọc trời xuyên toạc bốn bề mây bay

Nhìn qua vách dựng tầm tay

Vực sâu ảo ảnh một ngày đường xa

Thỏa lòng du khách về qua

Tượng đài địa chất cho ta nhớ đời.

Thế gian biến cải luân hồi

Bền gan năm tháng đá phơi mãi còn.

            Quả thật nơi đây ngoài những dẫy núi đá liên chi hồ điệp, còn nhiều hòn núi độc lập, núi đôi trông rất sinh động như "Đôi gò bồng đảo…" Thơ Hồ Xuân Hương. Không những chúng tôi mà chắc chắn nhiều người Viết Nam gần xa rất khao khát, ấp ủ mong có một ngày, một lần được nhìn tận mắt, sờ tận tay vào cột cờ thiêng liêng nơi địa đầu của Tổ Quốc muôn vàn kính yêu, trên đó luôn treo lá cờ đỏ sao vàng 54m2 phần phật mở rộng tung bay hết cỡ, tượng trưng cho hào khí 54 dân tộc anh em, khẳng định lãnh thổ thiêng liêng của tổ Quộc Việt Nam. Hôm nay sự thật đó đã đến với tôi và toàn đoàn, phải lần từng bước, đếm từng bậc thang kẻo lỡ có sự nhầm lẫn, với 425 bậc tính từ nhà bán hàng lưu niện chân cột cờ, nếu theo lối cũ không có đường ô tô phải 839 bậc. Lên tới đỉnh cột tôi đưa hai tay ôm chặt cán cờ, sung sướng bồi hồi, rạo rực tưởng như đang ôm trọn Tổ Quốc trong lòng, tâm hồn khoan khoái lâng lâng, hít thở thỏa thích không khí nơi đỉnh trời thật căng lồng ngực cho thỏa cơn khát vọng, đứng trên cao, thả tâm hồn nhìn bao quát toàn cảnh khu vực Lũng Cú, giữa mây trời núi non hùng vĩ quên hết mệt mỏi đi đường dài và leo dốc, rất xúc động  trời xui, đất khiến ngẫu hứng tôi đọc to hai trong bốn câu bài thơ "Nam Quốc sơn hà" 南國山河 của Vua Lý Thường Kiệt, tuyên ngôn chủ quyền độc lập dân tộc bất hủ. 如 何 逆 虜 來 侵 犯, 汝 等 行 看 取 敗 虛 Phiên âm:  "Như hà nghịch lỗ lại xâm phạm, Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư"nghĩa: (Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm,  chúng bay sẽ bị đánh tơi bời). Sau đấy tôi viết bài thơ:

CỘT CỜ LŨNG CÚ

Lũng Cú ta lên đỉnh cột cờ

Mây trời biên giới đẹp trong mơ

Một vùng kì ảo đâu hơn đấy

Tức cảnh sinh tình gửi áng thơ

          Tạm biệt Đồng Văn Hà Giang hiểm trở kì vĩ thân yêu, chúng tôi về Bắc Cạn kịp dự lễ hội mùa xuân các dân tộc tại hồ Ba Bể. Thuyền máy đi một vòng Ba Bể hết 2 giờ đồng hồ, đấy mới là mặt chính, còn các ngõ ngách không đủ thời gian thăm thú, nếu chỉ tính diện tích một bể lớn thì đã ngang diện tích Hồ Tây, Hà Nội chưa kể ngóc ngách của hai nhánh phụ. Lên bờ xem thi ném còn một trò chơi dân tộc độc đáo rất vui, cây còn được trồng cao vút phải người thật khỏe mới đủ sức ném quả con tới đỉnh, hàng mấy chục quả còn ném vút lên như sao sa mà chẳng quả nào trúng đích, khi quả còn rơi xuống bao thanh niên mạnh khỏe tranh nhau cướp nhặt để mình được ném, thật nhộn nhạo vui thú, lễ hôi còn có chọi bò, đấu bóng chuyền giữa các huyện với nhau, hát xướng ca múa… Trò vui đang còn nhiều tiết mục hấp dẫn, nhưng cuộc vui nào rồi cũng đến lúc chia tay. Đã 12 giờ kém cả đoàn phải quay lại Bắc Cạn cơm trưa, chiều trở lại Võng Thị cho đúng lịch trình đã định. Sáng mai 12/2 toàn công ti ra quân sản xuất đầu xuân.

Lũng Cú Hà Giang ngày 10/01 Giáp Ngọ

Võng Thị Hà Nội Rằm tháng Giêng. NĐT 

Cây đào Tô Hiệu tại nhà ngục Sơn La 05/01 Giáp Ngọ 

Đôi câu đối cổng nhà Vương:

 Gia tích thiện hiền nhân xuất nhập, Môn phong lưu quý khách vãng lai

 Tượng đài"Chiến thắng" Điện Biên