PHẢN BIỆN VỀ MỘT BÀI BÁO

Phản biện một bài báo viết về trí thức

Nguyễn Đình Cống

Ngày 12/5/2019 Báo Điện tử ĐCSVN đăng bài Tự hào bản lĩnh của đội ngũ trí thức Việt Nam chân chính, tác giả là TS Hà Sơn Thái - Nguyễn Văn Minh. Tôi thấy cần nêu vài ý phản biện.

1- Các mục chính của bài báo

+ Vượt lên những thăng trầm, một lòng vì nước vì dân

Hỏi thế nào là trí thức chân chính. Bài báo nêu tấm gương trong lịch sử như Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn, Nguyễn Đình Chiểu, Huỳnh Thúc Kháng (không nhắc đến Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm).

+ Coi trọng trí thức nào

Bài báo dẫn lời Hồ Chí Minh: Coi trọng trí thức đi theo cách mạng, phục vụ nhân dân. Không coi trọng bọn trí thức theo giặc, vì bơ sữa mà quên tổ quốc, bị các thế lực thù địch lôi kéo.

+ Sáng ngời bản lĩnh trí thức chân chính

Đầu tiên bài báo viết: Đáp lời kêu gọi của Hồ Chí Minh, nhiều trí thức lớn đã một lòng, một dạ theo Đảng, theo Bác cống hiến, hy sinh cho cách mạng, tiêu biểu như cụ Huỳnh Thúc Kháng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thiếu tướng - Giáo sư - Viện sĩ Trần Đại Nghĩa… Tiếp theo trình bày về công lao của Trần Đại Nghĩa và Nguyễn Mạnh Tường.

Phần cuối bài báo nêu ra hiện tượng thật đáng buồn khi có một số trí thức ngộ nhận mục tiêu lý tưởng, mơ hồ về chính trị, bị kẻ xấu kích động, lôi kéo, lợi dụng, phủ nhận chủ nghĩa Mác Lê, nói xấu Đảng, xúc phạm lãnh tụ…

2- Vài lời phản biện

Theo định nghĩa thông thường, trí thức là người chuyên làm việc lao động trí óc và có tri thức chuyên môn cần thiết cho hoạt động nghề nghiệp của mình. Tôi chưa đọc thấy định nghĩa “trí thức chân chính” trong tự điển mà chỉ có thể ghép định nghĩa chân chính vào với trí thức. Chân chính là hoàn toàn xứng với tên gọi (tốt đẹp), là thật sự đúng như vậy, không sai.

Trong những trao đổi trên báo chí có ý kiến cho rằng, để được xứng đáng với tên gọi, người trí thức không những làm tốt công việc lao động trí óc của mình mà còn có đóng góp vào hoạt động tiến bộ của xã hội, có những phát hiện hoặc phản biện về những điều bất cập, có khả năng độc lập tư duy và làm việc, có đức tính trung thực.

Về vai trò của trí thức, có 2 quan điểm khác nhau.

Quan điểm chung của thế giới: Tầng lớp trí thức là một trong 3 lực lượng tạo nên động lực tiến bộ xã hội (công chức nhà nước, tầng lớp trí thức, đội ngũ doanh nhân).

Quan điểm của các ĐCS: trí thức là lực lượng trong khối liên minh công nông.

Ở VN hiện nay có ý kiến cho rằng cần phân biệt trí thức của Đảng và trí thức của Dân. Trí thức của Đảng cần thể hiện lòng trung thành vô hạn với chủ nghĩa Mác Lê, và lý tưởng cộng sản (thực tâm hoặc đóng kịch cũng được). Trí thức của Dân không có lòng trung thành ấy, và bị Đảng quy kết là mơ hồ về chính trị, bị kẻ xấu lôi kéo.

Phải chăng vì lòng trung thành mà Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm không được tác giả xem là trí thức chân chính (vì cáo quan để phản đối triều đình)?

Tôi đã tìm hiểu các trí thức hiện tại bị cho là ngộ nhận mục tiêu lý tưởng.

Họ rất đông, với các đại diện như Hoàng Minh Chính, Trần Độ, Vũ Đình Huỳnh, Hà Sĩ Phu, Tương Lai, Tống Văn Công, Lê Hiếu Đằng, Nguyễn Khắc Mai, Chu Hảo, Nguyên Ngọc, v.v.

Những người đó không hề vướng một chút nào vào những tội lỗi hoặc thói xấu bị Hồ Chí Minh và Đảng CS lên án như: theo giặc, vì bơ sữa mà quên Tổ quốc, bị các thế lực thù địch lôi kéo, mơ hồ về chính trị. Họ mới thực sự là trí thức chân chính của Dân. Họ có trí tuệ và dũng khí để vạch ra những độc hại của chủ nghĩa Mác Lê, để phát hiện và phản biện những sai lầm trong các nghị quyết của Đảng. Họ phê phán một số chủ trương và việc làm của Đảng, nhưng đó là nói ra sự thật. Chỉ là Đảng rất muốn che giấu những sự thật ấy. Che giấu không được, bị vạch ra lại lu loa người ta nói xấu.

Ca ngợi GS Viện sĩ Trần Đại Nghĩa là đúng, nhưng ca ngợi LS Nguyễn Mạnh Tường làm tôi hơi khó hiểu.

LS Nguyễn Mạnh Tường đúng là đã có nhiều đóng góp to lớn, hiệu quả cho một nước VNDCCH non trẻ. Thế nhưng ông đã bị ĐCS phá nát cuộc đời chỉ vì ông muốn làm đúng vai trò một trí thức chân chính, không chịu khom lưng quỳ gối để nịnh bợ, mà dám phản biện đường lối sai lầm của Đảng. Từ năm 1956 đến 1989 ông bị đối xử tàn tệ đến mức cả gia đình suýt chết đói. Ông đã viết và xuất bản ở Pháp cuốn hồi ký “Một kẻ bị loại bỏ” (Un Excommunié). Sau năm 1989 ông mới được bạn bè và học trò cũ cứu giúp, trở lại làm người bình thường. Ông mất năm 1997 (88 tuổi).

Nguyễn Mạnh Tường đúng là một trí thức tài ba và chân chính, nhưng đã bị ĐCS, bị chế độ xem là thuộc thế lực thù địch trong nhiều năm. Bài báo viết: “Sau này, vì nhiều lý do, Nguyễn Mạnh Tường phải chịu nhiều thiệt thòi nhưng ông vẫn kiên định bản lĩnh một trí thức yêu nước chân chính”.

Nêu mập mờ “vì nhiều lý do” mà không dám công nhận lý do chính là ĐCS không bao giờ chấp nhận người phản biện có tính phê phán. Về lĩnh vực này ĐCS thù hận mọi trí thức chân chính.

Những Nguyễn Hữu Đang, Phan Khôi, Trương Tửu, Trần Độ, Trần Bạch Đằng, Tống Văn Công, Lê Công Định, Phạm Đoan Trang và hàng trăm, hàng ngàn trí thức khác vì muốn làm người chân chính mà phê phán Mác Lê, mà phản biện chủ trương, chính sách của ĐCS. Họ biết rõ, làm các việc ấy sẽ bị ĐCS, bị chính quyền thù oán, vu cáo, hãm hại. Nhưng họ là loại người mà giàu sang không thể quyến rũ, nghèo hèn không thể chuyển lay, vũ lực không thể khuất phục (Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất). Họ phải nói cho toàn dân biết rằng Chủ nghĩa Mác Lê và một số chính sách chủ trương của ĐCSVN trong khi đem lại quyền lợi to lớn cho các nhóm lợi ích của Đảng, thì đã làm hại cho đất nước, cho dân tộc rất nhiều. Bảo rằng họ ngộ nhân, họ mơ hồ, họ bị lôi kéo, họ chạy theo bả vinh hoa, họ quên Tổ quốc… thì đó là những lời vu báo bỉ ổi, là suy những xấu xa của bụng ta ra bụng người.

Nếu nhìn vào những người có bằng cấp cao trong các cơ sở của ĐCSVN và xem họ là đội ngũ trí thức chân chính thì đã nhầm to. Phần lớn trong số họ là loại hữu danh vô thực. Sự trung thành với ý thức hệ đã làm thui chột nhiều đức tính cần có của giới tinh hoa. Trí thức chân chính của VN phần lớn ra nước ngoài làm việc, một số bị chính quyền CS tù đày hoặc vô hiệu hóa, số còn lại hoạt động đơn lẻ. Họ chỉ mới là những cá nhân trí thức, họ chưa tập hợp lại được để thành đội ngũ, thành tầng lớp trí thức của dân tộc.

Không biết tác giả bài báo tự hào bản lĩnh của đội ngũ trí thức Việt Nam chân chính là dựa vào đội ngũ trí thức nào?

N.Đ.C.

Tác giả gửi BVN