Ý KIẾN NHỎ, QUYỂN SÁCH TO

Ý KIẾN NHỎ

QUYỂN SÁCH TO

Nguyễn Đào Trường

            Sách "Hợp tuyển thơ văn" Phùng Khác Khoan do Hội nhà văn Việt Nam, phối hợp với tộc Phùng Việt Nam tổ chức biên soạn, ấn hành năm 2012. Một công trình khoa học đáng trân trọng. Trông quyển sách đã ngợp mắt, ở sự đồ sộ gần 1.500 trang in khổ rộng bìa cứng chữ vàng rất bắt mắt, Cả hộp dễ đến trên 3 kg, Giá 780.000.00 đồng. Bỏ khoản tiền gần triệu bạc mua một quyển sách, với kinh tế eo hẹp của tôi là sự chơi ngông, liều mạng, mất gần 1/3 lương tháng của một lao động bình dân ở Việt Nam thời giá 2016, hy sinh to lớn. Nhưng không sao nếu là quyển sách quý sẽ cho mình lượng kiến thức vô bờ không đong đếm được, so với gần triệu bạc ăn nhằm gì. Lại học tập được ở những bậc cao nhân, viễn kiến. Dạy mình sáng mắt sáng lòng.

           Chưa có thời gian xem kỹ nội dung các chương mục, chỉ mới lật sơ qua một số bài dịch thơ trạng Phùng Khắc Khoan. Tôi hết sức ngỡ ngàng bởi những bản dịch của dịch giả Vũ Bình Lục vừa không hay, vừa sai nghiêm trọng về luật ví dụ bài: "Nguyên nhật thư hoài"元日書懷 bài thơ quan Trạng viết thể trắc, vần bằng. Người dịch theo nguyên thể, hoặc đổi sang thể bằng, vần bằng cũng được, nhưng phải đúng luật. Ở đây bài dịch của tác giả chẳng theo trật tự, luật lệ nào cả, có 3 vần, trùng 2 vần câu 2, câu 4 (Đầy, đầy). hai vần cưỡng câu 6, câu 8 (Hiền, quên). Thơ luật Đường quan trọng khó nhất, hay nhất nằm ở hai cặp thực, luận thể hiện hai đôi câu đối rất nghiêm chỉnh. Chẳng cần đối đăng nào hết, ông viết bừa một mạch năm câu liên tục thể trắc, ba câu sau chẳng theo thể gì, làm bài thơ hỏng cả niêm luật. Thật một cách phá hoại giết chết thơ của bậc đai khoa, tiền nhân. Nếu quan trạng Phùng Khắc Khoan sống lai, ông sẽ trách bọn hậu sinh ngày nay quen với việc vô pháp luật gần thế kỷ, nên chẳng biết, chẳng coi phép tắc luật lệ là cái quái gì. Tất cả đã có đảng lo. Ông Lục dịch bài "Nguyên nhật thư hoài" . trông vào những chữ tô màu ta thấy sai không thể bỏ qua. Tôi đành nêu ra đây để độc giả, các chư vị có tên, hội đồng chức sắc, nhất là ông nhà văn hậu duệ tộc Phùng, Phùng Văn Khai giữ bản quyền, cùng ban biên soạn ấn bản cuốn sách" Hợp tuyển thơ văn Phùng Khắc Khoan" soi xét.

NGÀY ĐẦU NĂM VIẾT TỎ LÒNG

Năm Hợi hôm nay năm mới đây,

Nhà chật vẻ xuân, kho sách đầy.

Mừng pháp gia nghiêm, nhuần ý nghĩa,

Vui được an nhiên khéo đủ đầy.

Nghiệp lớn nhờ vua nhiều thánh đức,

Sinh thành ơn đội mẹ cha hiền

Báo chúa, song thân mong đền đáp,

Được thời hành đạo dễ đâu quên.

Người dịch: Vũ Bình Lục

"Nguyên nhật thư hoài"元日書懷

Nguyễn Đào Trường dịch theo hai thể: Lục Bát, Thât Ngôn như sau:

元日書懷

Nguyên nhật thư hoài

馮克寬

  Phùng Khắc Khoan

今歲今朝又屬豬

家藏春富與多書

津津喜有門庭律

蕩蕩心安義理居

樂育欣陶君德聖

生成全賴父恩慈

父恩君德何由報

道得時行則有餘

Phiên âm

Kim tuế kim chiêu hựu thuộc trư,

Gia tàng xuân phú giữ đa thư.

Tân tân hỷ hữu môn đình luật,

Đãng đãng tâm an nghĩa lý cư.

Lạc dục hân đào quân đức thánh,

Sinh thành toàn lại phụ ân từ.

 phụ ân quân đức hà do báo,

Đạo đắc thời hành tắc hữu dư.

Dịch nghĩa:

Ngày hôm nay năm nay đã lại thuộc năm Hợi,

Trong nhà có cái giàu về xuân và nhiều sách.

Mừng được gia pháp nghiêm, thấm nhuần có ý vị,

Tâm an ở nghĩa lý, có khoan khoái thản nhiên.

Giáo dục mừng được nhờ có vua thánh đức,

Sinh thành thảy đội ơn cha nhân từ.

Đức vua, ơn cha làm thế nào báo đáp cho được,

Một khi đắc thời hành đạo thì việc đó làm có dư.

                    

THỂ LUC BÁT

Ngày đầu năm Hợi mới sang,

Nâng niu sách quý chứa chan xuân về.

Nghiêm nhuần gia pháp đề huề,

Tâm nhàn khoan khoái mọi bề bình yên.

Ơn vua thánh đức mừng tin,

Công cha tất thảy sao quên nhân từ.

Được thời hành đạo có dư,

Tình riêng ơn chúa thi thư đáp đền.

THỂ THẤT NGÔN

Năm Hợi ngày đấu mới tới đây

Xuân giàu chan chứa sách nhà đầy.

Thấm nhuần ý vị nghiêm gia pháp

Khoan khoái tâm an nghĩa lý xây.

Giáo dưỡng được nhờ chúa đức sáng

Sinh thành ơn đội cha hiền dầy.

Công cha lộc chúa mong đền đáp

Đắc đạo thuận thời vẹn nghĩa khuây.

Ngày 24/9/2016

NĐT

                Bài"Con trai"tôi dịch thêm cho vui, thấy mạch văn lạ không giống mạch văn Phùng Khắc Khoan. Như chú thích của Đinh Công Vĩ, có lẽ bài của Trần Nguyên Hãn lẫn vào. Giọng văn của một vị tướng tài bất phùng thời(Không gặp thời). Cần hết sức tránh để lẫn bài vở của các bậc tiền bối quá cố vào tập người khác, vô ý râu ông nọ cắm cằm bà kia, không các cụ lại quở cái thời chết tiệt"Xã Hội Chủ Nhĩa" lắm kẻ đạo văn quá, cứ như cái vụ "Thi Vân Yên Tử" hồi năm 2012 ấy, hoặc gần đây giậy sóng bất bình dư luận làng văn, việc Hội nhà văn Hà Nội trao giải"Sẹo Độc Lập"…Là những vết nhơ"Đạo văn" đáng chê trách. Tôi vẫn để"Con trai" của  Phùng Khắc Khoan vì trong hợp tuyển của cụ NĐT.

馮克寬

蛘

有一介鱗居水上

非螺非蛤其名蚌

含珠帶甲武文才

吐霧吞波河海量

既倒狂瀾出力扶

方升紅日傾心向

江河外闕總知名

彼鷺勢孤安敢抗

Phiên âm:

Phùng Khắc khoan

BẠNG*

Hữu nhất giới lân cư thuỷ thượng,

Phi loa phi cáp kỳ danh bạng.

Hàm châu đái giáp vũ văn tài,

Thổ vụ thôn ba hà hải lượng.

Ký đảo cuồng lan xuất lực phù.

 Phương thăng hồng nhật khuynh tâm hướng.

Giang hà ngoại khuyết tổng tri danh,

Bi lộ thế cô an cảm kháng.

*Lại có thuyết cho rằng bài này của Trần Nguyên Hãn.

 Xem tác phẩm"Thảm án các công thần khai quốc thời Lê" của Đinh Công Vĩ

Dịch nghĩa: CON TRAI

Có một loài giới lân ở dưới nước,

Không phải ốc, không phải hến, tên gọi là con trai.

Ngậm ngọc châu, mặc áo giáp, đủ cả tài văn võ,

Nhả ra mù, nuốt được sóng,có lượng lớn như sóng bể.

Sóng dữ đã lật đổ, trai vẫn chống đỡ được,

Mặt trời đương mọc lên, trai để toàn tâm hưởng về.

Khắp sông bể đâu đâu cũng đều biết tiếng,

Con cò kia thế cô, sao dám chống chọi với trai*

* Cò là giống hay mổ trai lúc trai há miệng ra.

Dịch thơ: Nguyễn Đào trường

CON TRAI

Ta đây khác với muôn loài,

Lẩn mình dưới cát tránh ai kiếm tìm.

Ngậm châu mang giáp nằm im,

Nhả mù nuốt sóng lim dim chờ thời.

Mặc cho bão táp biển khơi,

Đằng đông tỏ rạng là nơi hướng về.

Sông dài biển rộng ao quê,

Cò kia sao hiểu mọi bề biết ta.