Toàn những ông già nổi hứng, rủ nhau đi tham quan Ninh Bình. Do phải sắp xếp công việc gia đình nên thời điểm xuất phát chậm hơn so với dự kiến mười ngày.
Mười lăm cụ, người nhiều tuổi nhất là 85, ít nhất cũng đã 65. Nghĩ rằng, du lịch vào những ngày thời tiết sẽ dễ chịu, không ngờ chưa đến mười giờ sáng đã nắng như đổ lửa. Dọc quốc lộ 1, các loại xe cộ lớn nhỏ nườm nượp nối đuôi nhau, động cơ đủ loại gầm rú đinh tai nhức óc. Sốt ruột nhất là thỉnh thoảng gặp phải đoạn đường đang sửa. Xe xếp hàng chờ qua "nút chai" hàng cây số. Lợi dụng xe nhỏ, tới khoảng đường rộng một chút, các ông xe con luồn lách,vọt lên trước, những hạt bụi li ti gặp gió thốc lên mù mịt. Đoàn xe rồng rắn như cua bò nhích từng tí một, ngừng rồi đi, đi rồi lại ngừng. Với hành trình của loài rùa như thế, cuối cùng chiếc Toyota 15 chỗ ngồi của chúng tôi cũng tới Ninh Bình vào quá Ngọ, đành tìm một quán ăn và nghỉ trưa. Buổi chiều, khi đoàn vào thăm khu di tích đền thờ Vua Đinh ở Hoa Lư thì đã gần 3 giờ chiều.
Thời gian lúc này quả là không chiều người, vì ông trưởng đoàn quy định, vào lúc bồn giờ sẽ tính nước mã hồi, nên chúng tôi đành phải chọn cách tham quan "cưỡi ngựa xem hoa". Nghĩa là tranh thủ nhòm ngó mỗi nơi một tí theo từng nhóm. Từ đền Đinh Tiên Hoàng, nhóm chúng tôi qua thăm đền Lê Đại Hành, rồi vòng xuống thăm khu di chỉ khảo cổ mới được khai quật, sau đó lại vòng về đền Vua Đinh, vì nơi đây vẫn còn lưu lại khá nhiều những dấu tích của một vương triều từng có công đánh giặc ngoại xâm. Chính diện cổng đền đề bốn chữ Hán 北門鎖鑰, âm Hán Việt đọc là "Bắc môn tỏa thược". Đây là một câu trong sách cổ, dịch nghĩa là "chìa khóa cửa Bắc". Các cụ già có ít vốn chữ Nho trong đoàn vừa đọc vừa trao đổi vơi nhau, cha ông chúng ta ngày trước thâm thúy thật, mượn bốn chữ ấy có nghĩa rằng, cửa phía Bắc là nơi xung yếu, được xem như cái chìa khóa của Cố Đô Hoa Lư, nói rộng ra là nơi quan thiết nhất của Quốc Gia, chứ không chỉ riêng cửa bắc ngôi đền. Có thể xem, bốn chữ ấy bao hàm cả một kế sách lớn của cha ông truyền lại cho muôn đời con cháu mai sau. Đó là phải luôn cảnh giác và đề phòng các ông láng giềng phương Bắc, phên dậu phải rào kín, dùng khóa sắt khóa chặt lại, canh phòng cẩn mật, không cho chúng lọt sang do thám mới mong tránh họa ngoại xâm .
Chỉ một ngày vừa đi, vừa về, các ông già thuộc vào tuổi "xưa nay hiếm", đã "dũng cảm" vượt chặng đường dài gần bốn trăm cây số, thăm Cố Đô Hoa Lư. Tuy trong xe chật chội, nóng nực, lại xóc như xóc ốc, ai cũng mệt, nhưng mọi người đều rất thú vị vì đã hiểu ra được đôi điều trong bốn chữ "Bắc môn tỏa thược" trên cổng đền thờ Vua Đinh.
Đại Lải tháng 6/2010
Nguyễn Đào Trường
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét