Tản mạn với anh Scott
Hôm trước, đến nhà người bạn chơi, lại gặp anh Scott (Xì-cốt theo nick của bác Hồ Thơm đặt). Scott gặp mình chỉ có hai chuyện: chụp ảnh và chính trị. Hôm trước có bải Tản mạn về anh Scott, hôm nay là Lan man với anh ý :)
Rất nhiều chưởng về kỹ thuật chụp Nikon, các loại ống kính, đặt ISO hay WB là do chính Scott dạy. Anh có một thú vui là chụp ảnh các con đang chơi thể thao và chân dung…vợ. Scott gặp Nguyễn Thục Quyên trong một đêm đi chơi giao thừa, chả hiểu anh ấy tán tỉnh thế nào mà Quyên theo chàng Xì-cốt từ Việt Nam sang tận Mỹ, đẻ hai cậu con trai Tyler và Dylan rất xinh.
Bàn chuyện chính trị thì Scott hay nói đến bầu cử Mỹ. Anh cực lực phản đối Hillary Clinton lên làm Tổng thống, kể Bush con (dù đã làm hai nhiệm kỳ rồi), và nếu Jeb Bush vào Nhà Trắng nữa thì đúng là xứ này đáng xấu hổ.
Anh bào, chồng (Bill Clinton) làm chủ Nhà Trắng hai nhiệm kỳ, giờ đến cô vợ, chồng làm được thì vợ cũng làm được, có khác gì North Korea hay các nước Trung Đông “cha truyền con nối”.
Bố làm Tổng thống, con bắt chước làm theo, chả còn ra thể thống gì. Thằng anh làm xong nhường ngôi cho thằng em.
Có cô bé Palin chẳng bao giờ đọc báo, ở Alaska mà không biết nước Nga ở đâu, thế mà cũng làm ứng viên Phó Tổng thống. Hài vãi.
Scott kết luận, Hoa Kỳ hết người tài rồi, bầu cử như trò trẻ con. Nhưng mình cãi, Hiến pháp Mỹ có cấm điều đó đâu. Như Hiến pháp đảng nước tôi, rất dân chủ, tuy không còn phong kiến “cha truyền con nối” một cách chính thức, nhưng nhìn vào chính trường cũng biết “nói thế mà không phải là thế”. Đó là cách thể hiện dân chủ từ…cơ sở.
Scott cười buồn, đúng là không cấm được, “dưng mà” hai vợ chồng làm tổng thống nó “dư thế nào ý”, không ngửi được. Dù anh biết thừa, Hillary muốn vào Nhà Trắng phải qua vòng tuyển chọn khắt khe, bao gồm 310 triệu lá phiếu của dân, chứ không phải một cú điện thoại thì thầm, thế là con lên Thứ trưởng.
Loanh quanh một hồi, quay lại chuyện hiến pháp. Mình bảo Hiến pháp nước tôi luôn có đảng lãnh đạo, làm kim chỉ nam và ghi hẳn vào điều 4 “Đảng Cộng sản Việt Nam….là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.”
Nhắc đến Hiến pháp (bên Mỹ gọi là Tu chính án – đến giờ mình cũng chẳng hiểu tại sao gọi là Tu chính án), như gãi đúng chỗ ngứa. Anh mới đi dạy học được vài tháng vì trước đó ở nhà đuổi sóc cho vợ. Học sinh của anh là bọn trẻ đến từ Trung Mỹ trong vụ vượt biên giới ồ ạt, có tới mấy trăm ngàn trẻ em bị đưa đến biên giới Mexico và Mỹ.
Tổng thống Obama cương quyết không nhận nhưng nhiều tổ chức xã hội, nhân đạo, và cũng nhiều các ông bà độc thân, hoặc con cái đi xa, buồn nên sẵn sàng nhận lũ trẻ vô tội này. Thế là thành cãi nhau om tỏi trên chính trường.
Hàng trăm ngàn trẻ em được nhận vào Mỹ, một số em được đến Virginia, được đi học, ăn ở và bắt đầu cuộc đời…thành người Mỹ.
Nhiệm vụ của anh Scott là dạy tiếng Anh, giống như hồi anh sang Việt Nam. Ngoài chuyện dạy, anh còn chỉ bảo cho bọn trẻ cách sống bên Mỹ, vì nhiều em chưa biết viết, không biết tính cộng trừ nhân chia, chỉ biết thổ ngữ. Thế mà không hiểu sao, nghe ai, đi vòng vèo mấy ngàn km, chúng đến biên giới Mỹ – Mexico, nghe nói cứ đến đó là Obama cho ăn, cho học, và phát cho cuốn hộ chiều.
Anh Scott phỏng vấn bọn trẻ, các em đến Mỹ làm gì. Các em đồng thanh vì Mỹ rất giầu, có nhiều đô la, có công ăn việc làm. Mà đúng thế thật. Chỗ chúng cháu ở hiện nay (Virginia) giầu hơn bên quê cháu nhiều (các nước Trung Mỹ).
Scott lại hỏi, các em có biết tại sao Mỹ giầu không? Nước Mỹ giầu là vì có máy in tiền đô la. Không, nước Mỹ giầu vì có tự do. Trời, tự do thì làm sao mà ra tiền được. Lạ. Anh Xì cốt không biết nước tôi tự do cũng nhiều sao chưa giầu. Hay là tự do quá độ?
Nhưng anh Scott rất kiên nhẫn, giải thích cho các em biết, Tu chính án Hoa Kỳ hay còn gọi là Hiến pháp Hoa Kỳ. Được phê chuẩn từ năm 1791 và có sửa đổi đôi chút, Hiến pháp của Hoa Kỳ đã trải qua hơn 200 năm, thế mà vẫn còn nguyên giá trị. Chính vì cái Tu ở chùa Hoa Kỳ ấy mà nước ngày thành số 1 thế giới.
Tu chính án số 1 hay còn gọi là điều 1 không hề nói đến Hoa Kỳ là một quốc gia XHCN hay TBCN, mà khẳng định ngay từ đầu “Quốc hội sẽ không ban hành một đạo luật nào nhằm thiết lập tôn giáo hoặc ngăn cấm tự do tín ngưỡng, tự do ngôn luận, báo chí và quyền của dân chúng được hội họp và kiến nghị Chính phủ sửa chữa những điều gây bất bình.”
Điều 4 của Hiến pháp Hoa Kỳ không khẳng định quyền lãnh đạo của đảng Voi hay Lừa, mà viết về quyền con người “Quyền của con người được đảm bảo về cá nhân, nhà cửa, giấy tờ và tài sản khỏi mọi sự khám xét và bắt giam, quyền này sẽ không được vi phạm. Không một lệnh, trát nào được cấp nếu không có lý do xác đáng căn cứ vào lời tuyên thệ hoặc sự xác nhận, đặc biệt cần miêu tả chính xác địa điểm khám xét, người và đồ vật bắt giữ.”
Tôi tâm sự với anh, hôm trước trên mạng có anh Nguyễn Thế Duyên (Thế đi với Duyên – ngang bằng ra nhi đồng) bàn về dân chủ. Tác giả nói về mặt trái của dân chủ là chính, nhưng tôi không muốn bàn. Tôi chỉ hỏi Scott về đoạn sau.
“Dân chủ, theo tôi nó không phải là một cánh cửa có thể mở toang ra một cách tức thì để tràn ra dân chúng. Dân chủ cũng cần có những cơ sở hạ tầng của nó. Khi thiếu vắng đi những cơ sở hạ tầng này thì dân chủ có mở ra cũng không thể nào thực thi được. Tôi lấy ví dụ dễ thấy nhất . Hiện nay chúng ta đang đòi “Quyền im lặng”. Tất nhiên đây là một quyền rất chính đáng không ai có thể phủ nhận, thế nhưng theo công bố của hội luật gia việt nam, chúng ta hiện nay chỉ có 8000 luật sư và cũng theo báo cáo của tòa án nhân dân tối cao trong 10 tháng đầu năm 2014 ngành tòa án đã giải quyết 286.614 vụ án đạt tỷ lệ 76,3% nghĩa là trong 10 tháng đầu năm 2014 chúng ta có 377.123 vụ án. Thử hỏi chúng ta đào đâu ra luật sư để thực thi cái “Quyền im lặng” này?”
Scott lấy iPhone, tìm trên Google ra Tu chính án số 5 “Không một ai bị buộc phải chịu trách nhiệm về một tội nghiêm trọng hay một tội xấu xa khác nếu không có sự tường trình và cáo trạng của Bồi thẩm đoàn, trừ những trường hợp xảy ra trong lục quân, hải quân hoặc trong lực lượng dự bị, khi đang thi hành công vụ trong thời chiến hoặc trong tình trạng xã hội gặp hiểm nguy. Không một ai sẽ bị kết án hai lần về cùng một tội có nguy hại đến tính mạng và thân thể; không một ai bị ép buộc phải làm chứng chống lại bản thân mình trong một vụ án hình sự và bị tước đoạt sinh mạng, tự do hoặc tài sản, nếu không qua một quá trình xét xử theo đúng luật; không một tài sản tư hữu nào bị trưng dụng vào việc công mà không được bồi thường thích đáng.” Đây là điều cho phép nghi can có quyền im lặng. Người chi có tội cho tới khi tòa tuyên án.
Muốn có dân chủ thì hệ thống pháp luật phải hoàn thiện để đảm bảo không ai ngồi trên pháp luật. Chỉ vì không có đủ luật sư mà người dân không có quyền im lặng, mới sinh ra Nguyễn Thanh Chấn tù oan 10 năm. Hoặc họ bị im lặng dưới mồ vì bị đập chết trong đồn công an.
Scott kể đã dạy các em, Hoa Kỳ có tiền bạc, trí tuệ, của cải vật chất, đưa người lên sao Hỏa, sao Kim, lên mặt trăng hay tầu ngầm lặn dưới nước, iPhone, iPad, máy tính, những phát minh của nhân loại đều từ khái niệm “tự do, dân chủ và nhân quyền” được hiến định và pháp luật bảo vệ.
Nghề luật sư (thày cãi) của nước Mỹ phát triển vì Hiến pháp giúp dân chúng điều khiển chính phủ, quốc hội. Lần đầu nghe Scott nói như thế mình choáng hoan toàn. Hóa ra, cãi nhau gì cứ lôi luật ra là xong hết. Hiến pháp để dân kiểm soát chính phủ, rất lạ.
Rồi anh kết luận, các em được vào Mỹ là chính do mấy cái Tu Chính án này. Hoa Kỳ không có tự do, dân chủ, chẳng ai đến làm gì. Xem Trung Quốc, Triều Tiên và vài nước xung quanh, có ai muốn di tản đến đó để làm người tự do không, dù anh có tiền? Có ai muốn xin vào quốc tịch Nga không, hay chỉ có mỗi Snowden và một nhúm dân Crimea.
Dù Hillary có lên làm Tổng thống thay chồng, dù có ghét thì Scott cũng chịu vì người dân như Hillary được quyền ứng cử bởi luật không cấm, dân có quyền làm.
Hai anh em ba hoa một hồi, Scott cũng mệt. Anh quyết định ra ôm em Nguyễn Thục Quyên, hát karaoke cùng với nhóm bạn người Việt thích nhạc đỏ “Chưa có bao giờ đẹp như hôm nay”.
Rất nhiều chưởng về kỹ thuật chụp Nikon, các loại ống kính, đặt ISO hay WB là do chính Scott dạy. Anh có một thú vui là chụp ảnh các con đang chơi thể thao và chân dung…vợ. Scott gặp Nguyễn Thục Quyên trong một đêm đi chơi giao thừa, chả hiểu anh ấy tán tỉnh thế nào mà Quyên theo chàng Xì-cốt từ Việt Nam sang tận Mỹ, đẻ hai cậu con trai Tyler và Dylan rất xinh.
Bàn chuyện chính trị thì Scott hay nói đến bầu cử Mỹ. Anh cực lực phản đối Hillary Clinton lên làm Tổng thống, kể Bush con (dù đã làm hai nhiệm kỳ rồi), và nếu Jeb Bush vào Nhà Trắng nữa thì đúng là xứ này đáng xấu hổ.
Anh bào, chồng (Bill Clinton) làm chủ Nhà Trắng hai nhiệm kỳ, giờ đến cô vợ, chồng làm được thì vợ cũng làm được, có khác gì North Korea hay các nước Trung Đông “cha truyền con nối”.
Bố làm Tổng thống, con bắt chước làm theo, chả còn ra thể thống gì. Thằng anh làm xong nhường ngôi cho thằng em.
Có cô bé Palin chẳng bao giờ đọc báo, ở Alaska mà không biết nước Nga ở đâu, thế mà cũng làm ứng viên Phó Tổng thống. Hài vãi.
Scott kết luận, Hoa Kỳ hết người tài rồi, bầu cử như trò trẻ con. Nhưng mình cãi, Hiến pháp Mỹ có cấm điều đó đâu. Như Hiến pháp đảng nước tôi, rất dân chủ, tuy không còn phong kiến “cha truyền con nối” một cách chính thức, nhưng nhìn vào chính trường cũng biết “nói thế mà không phải là thế”. Đó là cách thể hiện dân chủ từ…cơ sở.
Scott cười buồn, đúng là không cấm được, “dưng mà” hai vợ chồng làm tổng thống nó “dư thế nào ý”, không ngửi được. Dù anh biết thừa, Hillary muốn vào Nhà Trắng phải qua vòng tuyển chọn khắt khe, bao gồm 310 triệu lá phiếu của dân, chứ không phải một cú điện thoại thì thầm, thế là con lên Thứ trưởng.
Loanh quanh một hồi, quay lại chuyện hiến pháp. Mình bảo Hiến pháp nước tôi luôn có đảng lãnh đạo, làm kim chỉ nam và ghi hẳn vào điều 4 “Đảng Cộng sản Việt Nam….là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.”
Nhắc đến Hiến pháp (bên Mỹ gọi là Tu chính án – đến giờ mình cũng chẳng hiểu tại sao gọi là Tu chính án), như gãi đúng chỗ ngứa. Anh mới đi dạy học được vài tháng vì trước đó ở nhà đuổi sóc cho vợ. Học sinh của anh là bọn trẻ đến từ Trung Mỹ trong vụ vượt biên giới ồ ạt, có tới mấy trăm ngàn trẻ em bị đưa đến biên giới Mexico và Mỹ.
Tổng thống Obama cương quyết không nhận nhưng nhiều tổ chức xã hội, nhân đạo, và cũng nhiều các ông bà độc thân, hoặc con cái đi xa, buồn nên sẵn sàng nhận lũ trẻ vô tội này. Thế là thành cãi nhau om tỏi trên chính trường.
Hàng trăm ngàn trẻ em được nhận vào Mỹ, một số em được đến Virginia, được đi học, ăn ở và bắt đầu cuộc đời…thành người Mỹ.
Nhiệm vụ của anh Scott là dạy tiếng Anh, giống như hồi anh sang Việt Nam. Ngoài chuyện dạy, anh còn chỉ bảo cho bọn trẻ cách sống bên Mỹ, vì nhiều em chưa biết viết, không biết tính cộng trừ nhân chia, chỉ biết thổ ngữ. Thế mà không hiểu sao, nghe ai, đi vòng vèo mấy ngàn km, chúng đến biên giới Mỹ – Mexico, nghe nói cứ đến đó là Obama cho ăn, cho học, và phát cho cuốn hộ chiều.
Anh Scott phỏng vấn bọn trẻ, các em đến Mỹ làm gì. Các em đồng thanh vì Mỹ rất giầu, có nhiều đô la, có công ăn việc làm. Mà đúng thế thật. Chỗ chúng cháu ở hiện nay (Virginia) giầu hơn bên quê cháu nhiều (các nước Trung Mỹ).
Scott lại hỏi, các em có biết tại sao Mỹ giầu không? Nước Mỹ giầu là vì có máy in tiền đô la. Không, nước Mỹ giầu vì có tự do. Trời, tự do thì làm sao mà ra tiền được. Lạ. Anh Xì cốt không biết nước tôi tự do cũng nhiều sao chưa giầu. Hay là tự do quá độ?
Nhưng anh Scott rất kiên nhẫn, giải thích cho các em biết, Tu chính án Hoa Kỳ hay còn gọi là Hiến pháp Hoa Kỳ. Được phê chuẩn từ năm 1791 và có sửa đổi đôi chút, Hiến pháp của Hoa Kỳ đã trải qua hơn 200 năm, thế mà vẫn còn nguyên giá trị. Chính vì cái Tu ở chùa Hoa Kỳ ấy mà nước ngày thành số 1 thế giới.
Tu chính án số 1 hay còn gọi là điều 1 không hề nói đến Hoa Kỳ là một quốc gia XHCN hay TBCN, mà khẳng định ngay từ đầu “Quốc hội sẽ không ban hành một đạo luật nào nhằm thiết lập tôn giáo hoặc ngăn cấm tự do tín ngưỡng, tự do ngôn luận, báo chí và quyền của dân chúng được hội họp và kiến nghị Chính phủ sửa chữa những điều gây bất bình.”
Điều 4 của Hiến pháp Hoa Kỳ không khẳng định quyền lãnh đạo của đảng Voi hay Lừa, mà viết về quyền con người “Quyền của con người được đảm bảo về cá nhân, nhà cửa, giấy tờ và tài sản khỏi mọi sự khám xét và bắt giam, quyền này sẽ không được vi phạm. Không một lệnh, trát nào được cấp nếu không có lý do xác đáng căn cứ vào lời tuyên thệ hoặc sự xác nhận, đặc biệt cần miêu tả chính xác địa điểm khám xét, người và đồ vật bắt giữ.”
Tôi tâm sự với anh, hôm trước trên mạng có anh Nguyễn Thế Duyên (Thế đi với Duyên – ngang bằng ra nhi đồng) bàn về dân chủ. Tác giả nói về mặt trái của dân chủ là chính, nhưng tôi không muốn bàn. Tôi chỉ hỏi Scott về đoạn sau.
“Dân chủ, theo tôi nó không phải là một cánh cửa có thể mở toang ra một cách tức thì để tràn ra dân chúng. Dân chủ cũng cần có những cơ sở hạ tầng của nó. Khi thiếu vắng đi những cơ sở hạ tầng này thì dân chủ có mở ra cũng không thể nào thực thi được. Tôi lấy ví dụ dễ thấy nhất . Hiện nay chúng ta đang đòi “Quyền im lặng”. Tất nhiên đây là một quyền rất chính đáng không ai có thể phủ nhận, thế nhưng theo công bố của hội luật gia việt nam, chúng ta hiện nay chỉ có 8000 luật sư và cũng theo báo cáo của tòa án nhân dân tối cao trong 10 tháng đầu năm 2014 ngành tòa án đã giải quyết 286.614 vụ án đạt tỷ lệ 76,3% nghĩa là trong 10 tháng đầu năm 2014 chúng ta có 377.123 vụ án. Thử hỏi chúng ta đào đâu ra luật sư để thực thi cái “Quyền im lặng” này?”
Scott lấy iPhone, tìm trên Google ra Tu chính án số 5 “Không một ai bị buộc phải chịu trách nhiệm về một tội nghiêm trọng hay một tội xấu xa khác nếu không có sự tường trình và cáo trạng của Bồi thẩm đoàn, trừ những trường hợp xảy ra trong lục quân, hải quân hoặc trong lực lượng dự bị, khi đang thi hành công vụ trong thời chiến hoặc trong tình trạng xã hội gặp hiểm nguy. Không một ai sẽ bị kết án hai lần về cùng một tội có nguy hại đến tính mạng và thân thể; không một ai bị ép buộc phải làm chứng chống lại bản thân mình trong một vụ án hình sự và bị tước đoạt sinh mạng, tự do hoặc tài sản, nếu không qua một quá trình xét xử theo đúng luật; không một tài sản tư hữu nào bị trưng dụng vào việc công mà không được bồi thường thích đáng.” Đây là điều cho phép nghi can có quyền im lặng. Người chi có tội cho tới khi tòa tuyên án.
Muốn có dân chủ thì hệ thống pháp luật phải hoàn thiện để đảm bảo không ai ngồi trên pháp luật. Chỉ vì không có đủ luật sư mà người dân không có quyền im lặng, mới sinh ra Nguyễn Thanh Chấn tù oan 10 năm. Hoặc họ bị im lặng dưới mồ vì bị đập chết trong đồn công an.
Scott kể đã dạy các em, Hoa Kỳ có tiền bạc, trí tuệ, của cải vật chất, đưa người lên sao Hỏa, sao Kim, lên mặt trăng hay tầu ngầm lặn dưới nước, iPhone, iPad, máy tính, những phát minh của nhân loại đều từ khái niệm “tự do, dân chủ và nhân quyền” được hiến định và pháp luật bảo vệ.
Nghề luật sư (thày cãi) của nước Mỹ phát triển vì Hiến pháp giúp dân chúng điều khiển chính phủ, quốc hội. Lần đầu nghe Scott nói như thế mình choáng hoan toàn. Hóa ra, cãi nhau gì cứ lôi luật ra là xong hết. Hiến pháp để dân kiểm soát chính phủ, rất lạ.
Rồi anh kết luận, các em được vào Mỹ là chính do mấy cái Tu Chính án này. Hoa Kỳ không có tự do, dân chủ, chẳng ai đến làm gì. Xem Trung Quốc, Triều Tiên và vài nước xung quanh, có ai muốn di tản đến đó để làm người tự do không, dù anh có tiền? Có ai muốn xin vào quốc tịch Nga không, hay chỉ có mỗi Snowden và một nhúm dân Crimea.
Dù Hillary có lên làm Tổng thống thay chồng, dù có ghét thì Scott cũng chịu vì người dân như Hillary được quyền ứng cử bởi luật không cấm, dân có quyền làm.
Hai anh em ba hoa một hồi, Scott cũng mệt. Anh quyết định ra ôm em Nguyễn Thục Quyên, hát karaoke cùng với nhóm bạn người Việt thích nhạc đỏ “Chưa có bao giờ đẹp như hôm nay”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét