IM LẶNG LÀ VÀNG

IM LẶNG LÀ VÀNG?

                                                                         Nguyễn Thái Nguyên

Theo các thông tin từ phía Mỹ thì hôm 24/9, nhân chuyến công du của ông Tập Cận Bình sang Mỹ, ông Obama đã tổ chức một bữa ăn tối “rất riêng tư”, chỉ có 2 vị nguyên thủ cùng một số lượng rất ít các cận thần của 2 ông được chỉ định trước cùng dự bữa ăn tối này. Nước Mỹ chắc không thiếu tiền đến nỗi phải hạn chế số lượng người ăn tiệc đến vậy mà chủ ý của ông Obama là để tiếp tục thuyết phục thêm một lần nữa đối với ông Tập Cận Bình, người nắm quyền quyết định mọi vấn đề lớn của Trung Quốc về việc Trung Quốc chiếm và xây các đảo nhân tạo, xây căn cứ quân sự trên 2 đảo nhân tạo là Subi và Vành Khăn (Trung Quốc gọi là đảo Chữ Bích và Mỹ Tế) thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Những việc làm đó là vi phạm luật pháp quốc tế và gây phương hại đến tự do hàng hải quốc tế. Trước đó, sau đàm phán chính thức,ông Tập Cận Bình đã long trọng nói trước các hãng truyền thông quốc tế rằng “Trung Quốc không quân sự hóa các đảo này” (Trường Sa). Nhưng ông Tập quên, những câu này không phải nói với Việt Nam mà nói ở Mỹ. Người Mỹ đã lịch sự cho ông Tập xem riêng rất nhiều các thông tin, video về các doanh trại, các trạm Ra đa, các khẩu pháo tự hành đời mới và các trang thiết bị quân sự khác. Đặc biệt có cả đường băng rộng 60 m, dài 2,2 km và đang tiếp tục kéo dài cho đủ 3,0 km như kế hoạch để các máy bay quân sự hiện đại hạng nặng có thể lên xuống dễ dàng. Dù kiên nhẫn cung cấp thông tin và thuyết phục để Tập Cận Bình hiểu, hầu mong giải quyết những vấn đề lớn và khó khăn bằng con đường ngoại giao nhưObama và Ngoại trưởng của ông đã từng làm với Iran, với Cuba, nhưng chính ông Obama mới là người không hiểu Tập Cận Bình. Trước sau Tập vẫn khăng khăng khẳng định đó là các đảo thuộc chủ quyền của Trung Quốc, vùng biển ấy là hải phận của Trung Quốc.

Vì không thể kiên nhẫn hơn được nữa nên Obama đã phải làm một việc bất đắc dĩ đối với một Tổng thống mà một số không ít người Mỹ đánh giá là “mềm yếu nhất” trong các đời Tổng thống Hoa Kỳ: Lệnh cho Harry Harris, Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ triển khai chiến hạm đến tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp trái phép ở biển Đông. (Thật ra thì giới quân sự Mỹ đã công khai lên kế hoạch này từ tháng 6/2015, nhưng ông Obama muốn trì hoãn để thuyết phục thêm Tập Cận Bình trong chuyến thăm Mỹ vừa qua). Tuy nhiên cuộc thương thuyết cả công khai và không công khai đã thất bại, Mỹ phải hành động để khẳng định dứt khoát rằng cái gọi là 2 hòn đảo này không hề là chủ quyền gì của Trung Quốc cả. Trung Quốc thì đương nhiên là rất giận dữ và cũng chỉ dừng ở mức cao nhất là triệu Đại sứ Mỹ ở Trung Quốc đến Bộ Ngoại giao để “kịch liệt phản đối” chứ không dám manh động gì. Chính Mỹ đã phải dùng biện pháp mạnh, mang ít nhiều rủi ro cho họ để khẳng định với toàn thế giới rằng  những nơi ấy là vùng biển quốc tế, không thuộc chủ quyền của riêng ai, bất cứ ai hay phương tiện đường thủy đường hàng không nào cũng có quyền đi lại mà không cần xin phép hay thông báo với bất cứ ai. Đó chính là “Quyền đi qua vô hại” (Innocent Passage) theo đúng quy định của Luật biển năm 1982, nghĩa là chỉ đi qua thôi, không dừng lại vô cớ hay đánh bắt thủy hải sản, xả rác thải gì ở đây cả. Theo kế hoạch đã được thỏa thuận từ trước lúc diễn ra vụ tuần du của tàu USS Lassen, ngày 2/11 tới, ông Harry Harris sẽ đến Bắc Kinh, không biết họ còn giữ kế hoạch này không và nếu ông Tư lệnh Harry Harris còn giữ chương trình này thì họ sẽ tiếp nhau thế nào và nói gì với nhau nữa?

Ông John McCain, một TNS từ xưa tới nay rất có thiện cảm với Việt Nam khẳng định rằng: “Hoạt động đó của Hải quân Mỹ lẽ ra phải được thực hiện từ lâu” và “Vì Trung Quốc không ngừng thách thức tự do hàng hải trên khắp khu vực châu Á Thái Bình Dương nên Hoa Kỳ phải phái máy bay bay qua, phái tàu chiến đi qua và hoạt động tại bất cứ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép; Đó là việc quan trọng hơn lúc nào hết và Biển Đông không là ngoại lệ”.

Châu Á là khu vực bày tỏ thái độ ủng hộ hành động của Mỹ rõ ràng, kiên quyết nhất. Tiêu biểu hơn hết là Tổng thống Philippines Benigno Aquino. Nhắc lại chuyện chưa cũ, cách đây 4 tháng, ngày 2/6/2015, trong chuyến thăm Nhật Bản, ông Aquino đã ví hành động của Tập Cận Bình ở biển Đông giống như hành động của Hitler. Ông nói: “Tôi chỉ là một người học sử khá Amateur, dù vậy tôi vẫn nhớ Đức quốc xã đã thử phản ứng của hàng loạt các cường quốc châu Âu khi tiến hành xâm lược các nước khác trước lúc thế chiến II nổ ra... Thực không may, cho đến khi Đức quốc xã chiếm Sudetenland và Czechoslovakia cũng không nước nào lên tiếng yêu cầu chúng dừng lại”. Tập Cận Bình rất cay cú và tức giận với lời ví von công khai độc địa này của Tổng thống Aquino. Trên thực tế, nếu chúng ta giở lại lịch sử châu Âu những năm 1933-1939 thì đúng như ông Aquino nói. Ông ấy nói chính xác chứ không học sử a-ma-tơ tý nào đâu. Dù là một trong những nước đang tranh chấp chủ quyền trên vùng đảo này, nhưng trước việc Mỹ phải tàu USS Lassen đi vào vùng 12 hải lý của các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng trái phép ở Trường Sa, ông Aquino khẳng định: “Bất kỳ sự di chuyển nào thông qua vùng biển này đều không bị cản trở bởi bất cứ thực thể nào”. Nhật Bản cũng chính thức thông báo: “Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ các thông tin tình báo của mình với Hoa Kỳ”. Còn Úc là nước đã lên kế hoạch đưa 2 tàu chiến đến cảng Trạm Giang, nơi đồn trú của Hạm đội Nam Hải của Trung Quốc để tham gia tập trận chung với Hải quân Trung Quốc trên biển Đông vào những ngày đầu tháng 11 này, nay có thông tin là phía Úc đã hoãn chuyện phối hợp tập trận này. Bộ trưởng Quốc phòng Úc khẳng định: “Tất cả các nước đều có quyền tự do hàng hải và tự do bay ngang qua các vùng biển quốc tế, kể cả biển Đông. Úc sẽ mạnh mẽ hậu thuẫn cho các quyền đó”. Nhớ rằng không chỉ 60% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Úc qua biển Đông mà Trung Quốc đang là bạn hàng lớn nhất của Úc nhưng không vì thế mà Úc phát biểu dè dặt gì.

Trung Quốc đương nhiên là nước hùng hổ nhất và cũng lắm lời nhất, trước hết là làm mình làm mẩy với Mỹ. Ngoài việc triệu Đại sứ Mỹ đến Bộ Ngoại giao để phản đối thì Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã công khai ra tuyên bố rằng tàu USS Lassen “đã xâm nhập trái phép vào hải phận của Trung Quốc”. Đây là kiểu tuyên bố liều theo luật rừng của những kẻ cướp biển chuyên nghiệp chứ theo các quy định của Luật biển năm 1982 mà Trung Quốc đã ký công nhận thì dù những hòn đảo này có thuộc chủ quyền của Trung Quốc thật đi chăng nữa cũng không hề có khái niệm “Hải phận” của Trung Quốc ở những hòn đảo mà Trung Quốc mới đào đất đá đắp nên. Huống là những bãi ngầm và rặng san hô này Trung Quốc mới đi ăn cướp của nước khác! Điều này làm ta nhớ lại những gì đã diễn ra từ thời Đế chế La Mã hơn 2000 năm trước. Thủa ấy Đế quốc La Mã không chỉ thiết lập một đường biên giới dài đến 56.000 dặm (gấp khoảng 4 lần biên giới TQ hiện nay) mà còn ôm trọn toàn bộ biển Địa Trung Hải chạy từ Tây Ban Nha qua Pháp, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ đến Trung Đông và Bắc Phi. Họ tuyên bố Địa Trung Hải là “biển lịch sử của chúng tôi”!

Hai ngàn năm sau, vào năm 1947, khi Trung Hoa dân quốc đã được xếp vào hàng “cường quốc quân sự” lúc bấy giờ, nhưng chưa phải là một “cường quốc biển” nên với tham vọng bành trướng để trở thành một cường quốc, Tưởng Giới Thạch đã vẽ ra “đường lưỡi bò” kéo dài trên biển Hoa Nam (Biển Đông) với diện tích bằng một nửa diện tích lục địa Trung Hoa và còn khẳng định đó là vấn đề “bất khả tranh nghị”. Đến năm 1955, Mao Trạch Đông chủ trương phục hồi lại đường lưỡi bò này và nay đến lượt Tập Cận Bình đã và đang bất chấp luật pháp quốc tế, thực hiện tham vọng “biển lịch sử của chúng tôi” của một Đế chế đã lụi tàn. Việc Mỹ đưa hạm tàu USS Lassen tuần du ngang qua đảo Subi và Vành Khăn là một nhát dao đâm vào đại huyệt của cái đường lưỡi bò ấy. Tuy chỉ là đường lưỡi bò mới tưởng tượng ra bằng cuồng vọng bành trướng nhưng chắc chắn là rất đau đớn nhưng Trung Quốc không biết phản ứng thế nào trong thế cô lập hiện nay của một nước lớn rất hung hăng và vô trách nhiệm trước cộng đồng thế giới.

Việt Nam là 1 trong 2 nước bị Trung Quốc chiếm các hòn đảo mà mỗi nước đều tuyên bố chủ quyền, nhưng ngoài sự phản ứng hết sức mạnh mẽ và rầm rộ theo hướng hoan nghênh hành động của Mỹ của cộng động các cư dân mạng thì các cơ quan đảng và nhà nước, các cơ quan truyền thông chính thống của quốc gia đều đã im lặng cho đến chiều ngày 29/10 thì người phát ngôn Bộ Ngoại giao mới có lời tuyên bố... như không nói gì. Theo tôi hiểu thì về lĩnh vực đối ngoại, “người phát ngôn” là cấp thấp nhất, hiệu lực yếu nhất, lại với những tuyên bố vô hại, đọc đi đọc lại như kinh nhật tụng là việc làm không thu phục được lòng người trong bối cảnh chủ quyền biển đảo của chính tổ quốc ta đã và đang bị Trung Quốc xâm hại một cách nghiêm trọng. Hầu khắp các nước trên thế giới đã ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam trong cuộc đấu tranh chính nghĩa để bảo vệ chủ quyền quốc gia của mình. Tôi đọc trên mạng thấy một vị quan chức làm công tác nghiên cứu nói: “Im lặng tức là đồng ý” thì chẳng qua nói cho vui, nếu đúng có lẽ chỉ đúng cho các bạn nam nữ thanh niên đang yêu chứ không thể dùng trong một sự kiện chính trị rất hệ trọng này. Cổ nhân cũng đã từng dạy “im lặng là vàng” nhưng trong trường hợp nước sôi lửa bỏng đối với chủ quyền biển đảo của đất nước hiện nay thì sự im lặng chắc chắn không được bất kỳ ai quý trọng để xếp nó có giá trị như vàng được.

Trước những mưu đồ đen tối của Trung Quốc quyết chiếm phần lớn biển Đông làm thành “biển của chúng tôi”, Mỹ đã bất đắc dĩ phải dùng đến liệu pháp mạnh (Shock treatment) mà không ai dám nói trước không có rủi ro cho phía Mỹ và các bên liên quan. Đây là liệu pháp khả dĩ có thể ngăn chặn ý đồ quân sự hóa các đảo ở Trường Sa nhằm kiểm soát biển Đông trong tương lai. Và không ai dám chắc rằng với thói ngang ngược và hiếu chiến của Tập Cận Bình, Trung Quốc chỉ chiếm có mấy hòn đảo ấy mà không đánh chiếm toàn bộ quần đảo Trường Sa như đã đánh cướp Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974. Không ai hy vọng có một sự phục thiện dù nhỏ nhất đối với Tập Cận Bình, nhưng chí ít, hoạt động của các hạm tàu của Mỹ và các nước đồng minh khác sẽ có hiệu lực ngăn chặn thói vĩ cuồng tận trong tim đen của Tập Cận Bình và một số kẻ hiếu chiến trong Ban lãnh đạo Trung Nam Hải đang là nhân tố kích hoạt chủ nghĩa dân tộc cực đoan hết sức nguy hiểm ở Trung Quốc. Nếu Mỹ không làm thì ai làm được việc này? Với ý nghĩa đó, người Mỹ không hoàn toàn vì quyền quyền lợi của riêng nước Mỹ và do đó được cộng đồng quốc tế, nhất là các nước châu Á Thái Bình Dương ủng hộ mạnh mẽ. Việt Nam là một trong những nước được hưởng lợi nhiều trong những hành động tương tự của Mỹ và các đồng minh. Dù chúng ta kiên trì với đường lối đối ngoại hòa bình, kiên trì với các giải pháp ngoại giao nhưng không thể không bày tỏ một thái độ rõ ràng, tích cực trong “ván cờ thế sự” đang diễn ra rất căng thẳng ngay trên một phần lãnh thổ của chúng ta. Chúng ta cần ủng hộ mạnh mẽ tất cả các hành động chống lại tham vọng bành trướng của Trung Quốc, không chỉ ở Trường Sa, biển Đông mà còn ở bất cứ đâu trên thế giới này. Đó là trách nhiệm và nghĩa vụ mà chúng ta phải thực hiện trước những đòi hỏi cấp bách của dân tộc và của cộng đồng quốc tế.

Hà Nội ngày 30/10/2015. NTNg