NHÂN SCOTLAND TỪ CHỐI ĐỘC LẬP

Nhân Scotland đã"từ chối độc

lập",đôi điều nghĩ về

Hồ Chí Minh  

  

Huy Đức/ FB Trương Huy San

Scotland đã "từ chối độc lập" với tỷ lệ phiếu 54-46. Năm 1999, người  Úc cũng đã từ chối trở thành một nền cộng hòa không có Nữ Hoàng. Điều  thú vị là cả hai công cuộc giành độc lập này đều diễn ra như lễ hội thay vì kinh qua những thập niên đầu rơi máu chảy.

Không thể so sánh  phương thức giành độc lập ở những giai đoạn khác nhau, nhưng quyết định  của người Úc 15 năm trước đây và của người Scotland hôm nay cho thấy  điều mà Hồ Chí Minh nói năm 1946 là hoàn toàn chính xác: "Nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng nghĩa lý gì". Trong lịch sử Việt Nam, Hồ Chí Minh rõ ràng là một trong những nhà lập ngôn xuất sắc nhất.

Khi thu thập tư liệu cho Sách Bên Thắng Cuộc, tôi phỏng vấn rất nhiều nhân chứng và các nhà nghiên cứu về đời tư của  Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, tôi quyết định không đưa những chuyện thâm cung  của ông vào sách. Đành rằng đạo đức quyết định rất nhiều đến thành công  của một nhà chính trị, tôi vẫn cho rằng, đánh giá một nhà lãnh đạo là  phải dựa trên những quyết sách dẫn dắt quốc gia. Đừng quan tâm Hồ Chí  Minh có con, có người phụ nữ nào hay không mà hãy quan tâm đến di sản mà ngày nay chúng ta đang gánh.
Từ cách tiếp cận đó, tuy tôi vẫn  tìm hiểu cách đối xử của Hồ Chí Minh với những người ruột thịt như bà  Thanh và ông Cả Khiêm; cách ứng xử của Hồ Chí Minh với những người thầy  của ông như Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Nguyễn Hải Thần... Nhưng, chủ  yếu tôi tìm hiểu cách ông đã ứng xử sau khi nắm quyền (chứ không phải  là giai đoạn tuyên truyền để giành chính quyền) với dân, với nhà nước  pháp quyền, với Hiến pháp 1946, với mô hình chính trị mà ông lựa chọn.
Năm 2004, khi tôi gặp hai người trợ lý thân cận của Lê Duẩn, ông Đống  Ngạc và ông Đậu Ngọc Xuân, phỏng vấn vì sao Lê Duẩn lại nôn nóng "tiến  nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội" như vậy. Cả hai  ông đều cho rằng, sao lại trách anh Ba vì đó là "con đường của Bác".
Nhiều thế hệ Việt Nam đã yêu mến Hồ Chí Minh, các bạn cứ tiếp tục yêu  mến Hồ Chí Minh, đừng "shock" khi đọc thấy "những người đàn bà của Bác". Các bạn chỉ nên so sánh di sản của Hồ Chí Minh (là những gì mà Việt Nam  đang có ngày nay) với chính chuẩn mực của ông: "Nước độc lập mà dân  không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng nghĩa lý gì".