Phạm
Viết Đào.
Romania
là một trong những quốc gia cộng sản nổi tiếng thế giới về chế độ độc tài, gia
đình trị dưới thời ông Nicolae Ceausescu; Dưới thời trị vì của chế độ độc tài
cộng sản, các hoạt động xã hội bị giám sát bởi hệ thống an ninh dày đặc với tay…đến
từng giường ngủ của người dân. Sau cuộc cách mạng 1989, Romania đã xây dựng lại
thể chế chính trị của đất nước; Bản Hiến pháp Romania là một trong những bản
Hiến pháp đáng chú ý của một quốc gia một thời chìm đắm trong đêm đen của chế
độc tài đảng trị…
Tại
Chương 1, Hiến pháp Romania đã quy định thể chế chính trị của quốc gia mình như
sau:” (1)
Romania là một quốc gia có chủ quyền, độc lập, thống nhất và không thể chia cắt.
(2) Hình thái quản trị của Nhà nước Rumani theo chế độ cộng
hòa.
(3) Romania là một nhà nước luật pháp, dân chủ và xã hội,
trong đó nhân phẩm, quyền tự do của công dân được đề cao; quyền tự bảo đảm để
nhân cách được phát triển tự do; quyền đảm báo sự công bằng và đa nguyên chính
trị được coi là những giá trị tinh thần tối cao; dựa trên truyền thống tinh
thần dân chủ của nhân dân Romania và các lý tưởng của Cuộc cách mạng tháng
12/1989 được bảo vệ.
(4) Nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tách và cân bằng
quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp - trong phạm vi dân chủ lập hiến.
(5) Tại Romania, tuân thủ Hiến pháp
là điều tối thượng và các điều luật của nó là điều bắt buộc.”
Điều 40 là điều
quy định về quyền tự do lập hội, lập đảng phái chính trị nhưng lại giới hạn
việc người của các của các đảng phái chính trị không được tham gia bộ máy nhà
nước từ Tổng thống trở xuống…Điều 40 Quyền lập hội
quy
định việc này như sau:
“(1)
Công dân có quyền tự do tham gia các đảng phái chính trị, các tổ chức công
đoàn, người sử dụng lao động và các hình thức liên kết khác.
(2)
Các đảng phái chính trị và các tổ chức nói trên khi hoạt động không được phép
chống lại sự đa nguyên về chính trị; các quy đinh pháp luật do Nhà nước đặt ra;
những việc làm tổn hại tới an ninh quốc gia, sự toàn vẹn lãnh thổ, sự độc lập
của Romania đều bị coi là trái Hiến pháp.
Bên
hoặc các tổ chức, mục đích hoạt động của họ, chứng minh chống lại đa nguyên chính trị, các quy định của pháp
luật hoặc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập của Romania sẽ bị coi là
không hợp hiến.
(3) Không thể tham gia đảng phái chính trị đối với Thẩm phán,
Tòa án Hiến pháp, Luật sư, Chánh án Tòa án; những thành viên đóng vai trò tích
cực của quân đội, cảnh sát và bộ máy công chức công được xác định bởi luật tổ
chức.
(4)
Các hiệp hội bí mật đều bị cấm.
Theo Điều 40 này thì viên chức, công chức thuộc bộ máy nhà nước không
được tham gia bất cứ đảng phái chính trị nào ?
Không
chỉ viên chức, công chức, bộ trưởng mà cả Tổng thống cũng không được
phép là người của đảng phái chính trị nào; Điều này được quy định tại
Điều
80 Tổng thống
(1) Tổng thống của Romaniai là người đại diện cho nhà nước Romania; là người bảo đảm sự độc lập dân tộc, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.
(2) Tổng thống
của Romania chịu trách nhiệm bảo vệ việc chấp hành Hiến pháp và hoàn thành tốt
chức năng của các cơ quan công quyền. Với mục đích này, Tổng thống sẽ hành
động như một trung gian giữa các quyền lực nhà nước cũng như giữa nhà nước và
xã hội.
Điều
84 Không tương thích, miễn trừ
(1) Trong nhiệm kỳ, Tổng thống của Romania không thể là thành viên của bất kỳ đảng phái chính trị, không đảm nhận bất kỳ một nhiệm vụ công hay tư khác.
Thông thường
khi một lãnh tụ chính trị được sự hậu thuẫn của một đảng chính trị mạnh nào đó
dành được phiếu bầu cao; Tổng thống Romania do dân bầu trực tiếp; Khi tuyên thệ
nhận chức Tổng thống, vị tổng thống này phải làm cái việc làm đơn xi ra khỏi
cái đảng đã hậu thuẫn để dân bầu cho mình…
Tóm
lại, công dân Romania được quyền tham gia thành lập các đảng phái chính
trị trừ các công chức, quan chức nhà nước kể cả Thủ tướng, Tổng thống;
Đây là thiết chế
nhằm hạn chế tính chất độc tài, đảng trị đối với bộ máy nhà nước…
( Còn tiếp… )
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét